Σύμφωνα με έρευνες, η νόσος εμφανίζεται και σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Οι επιστήμονες επισημαίνουν την αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισής της, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα με ψυχικές και κοινωνικές προεκτάσεις.
Η κατάθλιψη δεν είναι μια ασθένεια που συνδέεται εύκολα με παιδιά προσχολικής ηλικίας, ωστόσο, εμφανίζεται ακόμα και σε δίχρονα, σύμφωνα με διαπιστώσεις Αμερικανών παιδοψυχιάτρων και αναπτυξιολόγων. Εξάλλου, σχετικές έρευνες που πραγματοποίησαν επιστήμονες από τον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Ιρλανδία και τη Γαλλία προειδοποιούν ότι έως και 15% των παιδιών προσχολικής ηλικίας πάσχουν από κατάθλιψη και άγχος.
Το πρόβλημα σε τόσο μικρές ηλικίες, επισημαίνουν οι ειδικοί, είναι η μεγάλη δυσκολία στο να εντοπιστεί η κατάθλιψη, κυρίως επειδή ο ρυθμός ανάπτυξης διαφέρει σημαντικά από παιδί σε παιδί. Επιπλέον, οι προσωπικότητές τους είναι ρευστές και πολλές φορές η διάθεσή τους αλλάζει γρήγορα, από τη χαρά στη λύπη και το αντίστροφο.
Εξάλλου, πολλοί επιστήμονες φοβούνται ότι αν η προσχολική κατάθλιψη καταχωρισθεί ως ψυχιατρική διαταραχή, θα σπεύσουν να εκμεταλλευτούν την εξέλιξη οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες. Αν και η έρευνα δεν υποστηρίζει τη χρήση αντικαταθλιπτικών σε παιδιά τόσο μικρά, η χορήγηση σκευασμάτων παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση.
Τα προβλήματα αυτά του εντοπισμού της νόσου, αλλά και η ενδεχόμενη πολυφαρμακία, καθιστούν πολλούς ειδικούς δύσπιστους ως προς την ύπαρξη κατάθλιψης σε προσχολικές ηλικίες, ιδίως όταν, μέχρι τη δεκαετία του ’80, οι ψυχίατροι θεωρούσαν ότι τα παιδιά κάτω των 12 ετών ήταν ψυχικά ανώριμα για να είναι καταθλιπτικά.
Η έμφαση
Η αντίληψη αυτή άρχισε να αλλάζει από την αρχή της δεκαετίας του ’90, οπότε και οι ψυχίατροι αναγνώρισαν πως η κατάθλιψη μπορεί να εμφανισθεί σε παιδιά 8, 9 και 10 ετών και στη συνέχεια αντιλήφθηκαν πως η νόσος μπορεί να έχει τις ρίζες της σε ακόμα πιο νεαρές ηλικίες.
Η έμφαση που δίνεται πλέον από την επιστημονική κοινότητα είναι ότι πρέπει να υπάρξει έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της πάθησης ώστε να αντιμετωπιστεί κατάλληλα προκειμένου να προστατευτεί το παιδί από μελλοντικά προβλήματα σε ψυχικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η αναγνώριση δεν είναι εύκολη, όχι μόνο γιατί τα μικρά παιδιά είναι συχνά κυκλοθυμικά ή ευέξαπτα, αλλά και γιατί κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε παιδί έστω και εάν δεν υπάρχει κάποιος παράγοντας που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο προσβολής από την πάθηση. Ωστόσο παιδιά που έχουν οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν την πάθηση: παιδιά με γονείς που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν δύο με τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν επίσης κατάθλιψη.
Επίσης, σημαντικό ρόλο έχει αποδειχθεί ότι παίζει και η επιλόχεια κατάθλιψη. «Μητέρες με κατάθλιψη», εξηγεί στην εφημερίδα «New York Times» η Αλίσια Λίμπερμαν, καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, «συχνά αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους με τρόπο που αμβλύνει τον ενθουσιασμό και τη χαρά τους», οπότε και μεγαλώνουν οι πιθανότητες να παρουσιάσουν και τα παιδιά κατάθλιψη.
Ακόμα όμως κι αν αναγνωρισθεί η πάθηση σε παιδιά ή εφήβους, αυτή συχνά δεν αντιμετωπίζεται. Οι λόγοι είναι πολλοί. Αρχικά είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό ότι ένα παιδί παρουσιάζει κατάθλιψη. Επιπρόσθετα δεν γίνεται έγκαιρα αντιληπτό ότι τα συμπτώματα που παρουσιάζει το παιδί ανήκουν στο φάσμα της κατάθλιψης.
Σε πολλές περιπτώσεις, η έλλειψη ενδιαφέροντος αποδίδεται στο σύνδρομο ελλειμματικής (ή διάσπασης) προσοχής - υπερκινητικότητας, «επειδή συχνά αυτά τα παιδιά κοιτάνε χωρίς να αντιδρούν στα όσα τους λένε», εξηγεί η Μελίσα Νισουάλα, παιδοψυχίατρος. Υπάρχει επίσης ο φόβος του στίγματος. Οι πιθανές αντιδράσεις των φίλων, συγγενών ή άλλων από το περιβάλλον του παιδιού αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τους γονείς τόσο για την αναγνώριση όσο και για την κατάλληλη αντιμετώπιση του προβλήματος της κατάθλιψης στα παιδιά τους.
Χρυσούλα Κατσαρού
Πηγή: http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11387&subid=2&pubid=32666948
