Ένα μωρό δεν υπάρχει μόνο του, υπάρχει μέσα στη σχέση με τα πρόσωπα που το φροντίζουν. Συνεπώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε για το βρέφος, χωρίς να μιλήσουμε για τον περίγυρό του, για τις αλληλεπιδράσεις του με τα πρόσωπα φροντίδας, για την ιστορία του.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Πώς δημιουργείται η επιθυμία για ένα παιδί;
Στη γυναίκα η επιθυμία για ένα παιδί εγκαθίσταται πολύ νωρίς, στους πρώτους 18 μήνες της ζωής, και επηρεάζεται από την ταύτιση με τη μητέρα της την περίοδο εκείνη. Καθώς το κοριτσάκι μεγαλώνει μιμείται τις συμπεριφορές της μητέρας της και των γυναικών στον περίγυρό της και μαθαίνει συμπεριφορές μητρική φροντίδας. Επιθυμεί να γίνει όπως η μητέρα της αρχικής περιόδου και να αποκτήσει ένα παιδί από τον πατέρα που κάνει παιδιά στη μητέρα. Έχουμε ακούσει κοριτσάκια να λένε «θα παντρευτώ τον μπαμπά μου», και, εφόσον τα πράγματα έχουν εξελιχθεί καλά, να λένε «θα παντρευτώ έναν άνδρα σαν τον μπαμπά μου και θα μπορώ να κάνω παιδιά όπως η μαμά μου».
Στον άνδρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το αγόρι περνάει μέσα από μια σειρά ταυτίσεων αρχικά με μητρικές-θηλυκές συμπεριφορές και στη συνέχεια με αρσενικές συμπεριφορές. Επιθυμεί να γίνει σαν τον πατέρα του και να αποκτήσει ένα παιδί από μια γυναίκα, τη μητέρα, ή από μια γυναίκα που της μοιάζει. Στην πραγματικότητα, στον άνδρα αντί να μιλάμε για επιθυμία για παιδί, μιλάμε για επιθυμία να γίνει πατέρας και να αφήσει απογόνους.
note: η επιθυμία εγκυμοσύνης και η επιθυμία για ένα παιδί δεν συμπίπτουν απαραίτητα. Πολλές γυναίκες επιθυμούν να είναι έγκυες, χωρίς να προχωρούν στην απόκτηση του παιδιού, αλλά να διακόπτουν την κύηση. Έτσι βλέπει κανείς γυναίκες καλά πληροφορημένες σχετικά με την αντισύλληψη, αλλά να μένουν έγκυες και σχεδόν με έναν τρόπο επαναλαμβανόμενο..Ωστόσο, η ανάγκη να επιβεβαιώνουν την ικανότητα για αναπαραγωγή και τεκνοποίηση, μοιάζει να δίνει μία εξήγηση.
! Για τους μελλοντικούς γονείς: στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι σημαντικό να φροντίζετε ο ένας τον άλλον, να ονειροπολείτε για τον ερχομό του μωρού σας, να φροντίζετε για την κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση της μέλλουσας μητέρας και του εμβρύου, και να θυμάστε: η επιθυμητή εγκυμοσύνη ευνοεί την ομαλότερη υποδοχή του νέου μέλους στην οικογένειά σας.
Στον πρώτο χρόνο της ζωής μητέρα και μωρό είναι απορροφημένοι από μια έντονη δραστηριότητα με σκοπό να γνωριστούν μεταξύ τους. Το μωρό είναι απόλυτα εξαρτημένο από τη μητέρα και από τις φροντίδες της. Δεν έχει επίγνωση της εξάρτησής του από τη μητέρα ως ξεχωριστό πρόσωπο. Σταδιακά αυτό τροποποιείται και η μητέρα, όπως και ο πατέρας, και άλλα πρόσωπα της οικογένειας υπάρχουν ως ξεχωριστά άτομα. Η εξέλιξη προχωράει με γοργούς ρυθμούς και από τον 1ο έως τον 2ο χρόνο το μωρό δείχνει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον θαυμαστό κόσμο που υπάρχει γύρω του.
Το μωρό γίνεται παιδί!
Η ανάπτυξη του παιδιού διακρίνεται σε επιμέρους φάσεις:
η βρεφική-νηπιακή ηλικία (0-5 ετών)
η παιδική-σχολική ηλικία (6-12 ετών)
η εφηβική ηλικία (13-18 ετών)
η νεανική ηλικία (19-26 ετών)
Βρεφική και νηπιακή ηλικία
Τα βρέφη και τα νήπια στην αρχή δεν μιλάνε και στη συνέχεια ο λόγος τους είναι περιορισμένος, όμως από πολύ νωρίς νιώθουν, καταλαβαίνουν, αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν με τον δικό τους τρόπο. Οι γονείς φροντίζουν να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες του παιδιού τους για τροφή, υγιεινή, ύπνο, ασφάλεια, εμπιστοσύνη, εκπαίδευση.
Οι γονείς χρειάζεται να φροντίζουν για την παρακολούθηση του παιδιού τους από παιδίατρο, να αγκαλιάζουν και να μιλούν στο παιδί τους, να παίζουν μαζί του, να του τραγουδούν και να του λένε παραμύθια, να στηρίζουν το παιδί τους στην εξερεύνηση και την ανακάλυψη του κόσμου γύρω του, να φροντίζουν για τη μεταξύ τους σχέση και να επιλύουν τις όποιες μεταξύ τους διαφωνίες και διαφορές, ώστε να έχουν κοινή στάση απέναντι στο παιδί τους. Χρειάζεται να είναι ζωντανοί συναισθηματικά και ψυχικά και να μοιράζονται τη χαρά του μεγαλώματος ενός παιδιού, παρά τις δυσκολίες, τα άγχη, τις απογοητεύσεις.
Παιδική και σχολική ηλικία
Το παιδί συμμετέχει στη σχολική ζωή. Ζει, κινείται, δραστηριοποιείται σε έναν χώρο εκτός σπιτιού όπου οι γονείς δεν μπορούν να το προστατεύουν απόλυτα. Ανοίγονται νέες δυνατότητες και ευκαιρίες για δραστηριότητες που δίνουν χαρά, ικανοποίηση, ενισχύουν τη μάθηση, βοηθούν στην ωρίμανση, στην ανακάλυψη προσωπικών δυνάμεων, στην αντιμετώπιση δυσκολιών, στην ανακάλυψη ευχάριστων εμπειριών, στη δημιουργία νέων σχέσεων.
Οι γονείς χρειάζεται να στηρίζουν το παιδί τους, ώστε να λειτουργεί εκτός οικογένειας και να επιστρέφει σε αυτή. Χρειάζεται να βάζουν όρια και κανόνες με συνέπεια και σταθερότητα, να ενθαρρύνουν το παιδί τους να μιλά για την καθημερινότητά του, να αντιμετωπίζουν με χαρά και αισιοδοξία τις νέες του προσπάθειες, να συνεργάζονται με το σχολείο του, να του δίνουν ερεθίσματα, για νέες εμπειρίες όπου θα μπορεί να δοκιμάζει, να επιλέγει, να μαθαίνει.
Εφηβική και νεανική ηλικία
Έντονη περίοδος με συναισθηματικές και βιολογικές αλλαγές. Ο έφηβος ενδιαφέρεται για την εμφάνισή του, έχει σεξουαλικές αναζητήσεις, αγωνιά για το μέλλον του. Υπάρχουν συχνές εντάσεις, συγκρούσεις, διαφωνίες.
Ο νεαρός ενήλικας σταδιακά προετοιμάζει την αυτονόμησή του, (καθώς η βιολογική ενηλικίωση δεν συμπίπτει με την συναισθηματική ενηλικίωση) και χρειάζεται τη στήριξη των γονιών του. Κάνει τις πρώτες του επαγγελματικές προσπάθειες, αναλαμβάνει υποχρεώσεις, ανοίγεται η προοπτική της δικής του οικογένειας.
Οι γονείς καλούνται να κατανοήσουν τις συμπεριφορές του εφήβου, να αναγνωρίσουν τις αλλαγές, να βάλουν νέα όρια, να ενισχύσουν δραστηριότητες του εφήβου προς την ανεξαρτητοποίησή του, να αναγνωρίσουν τη σημασία που έχουν οι φιλίες και οι παρέες, να συμμετέχουν στη ζωή του έφηβου, αλλά ταυτόχρονα να του επιτρέπουν να έχει τον δικό του χώρο και χρόνο, να μην πανικοβάλλονται ούτε να εφησυχάζουν. Είναι σημαντικό οι γονείς να διατηρούν την ψυχραιμία τους, να φροντίζουν τη μεταξύ τους σχέση και να αντλούν χαρά ο ένας από τον άλλο.
Καθώς ο έφηβος μεγαλώνει και βαδίζει προς την ενηλικίωση, οι γονείς χρειάζεται να αντιμετωπίζουν το παιδί τους ως ισότιμο ενήλικα, να συνεχίσουν να είναι παρόντες στη ζωή του με περισσότερη διακριτικότητα, να δίνουν συμβουλές, αν χρειάζεται, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του παιδιού τους. Είναι σημαντικό οι γονείς να απολαμβάνουν την προσωπική τους εξέλιξη και των παιδιών τους.
