19.12.11

«Δεν θα γυρίσω να πάρω την Αννα. Συγγνώμη»

Γονείς σε απόλυτη φτώχεια ζητούν να αφήσουν το παιδί τους στα χωριά SOS


Της Μαριλης Μαργωμενου

Η Αννα ήταν ακόμα στον παιδικό σταθμό. Είχε πάει απόγευμα και η μαμά της δεν είχε εμφανιστεί. Οι νηπιαγωγοί δεν ήξεραν τι να κάνουν. Ωσπου το κοριτσάκι έβγαλε κάτι απ' την τσέπη του. Ηταν ένα σημείωμα: «Δεν θα γυρίσω να πάρω την Αννα. Δεν έχω λεφτά, δεν μπορώ να τη μεγαλώσω. Συγγνώμη. Η μαμά της».

Ο άνθρωπος που μου λέει την ιστορία την διηγείται σαν κάτι συνηθισμένο. Ο Στ. Σιφνιός είναι υπεύθυνος της κοινωνικής υπηρεσίας στα Παιδικά Χωριά SOS. «Οι νηπιαγωγοί κάλεσαν την Εισαγγελία», λέει. «Και ο εισαγγελέας έστειλε το παιδί σ' εμάς».

Ολα αυτά δεν έγιναν σε κάποιο βιβλίο του Ντίκενς. Εγιναν σε μια συνοικία της Αθήνας. Η μαμά της Αννας δεν είναι τρελή. Είναι μια κοπέλα που έχασε τη δουλειά της και πανικοβλήθηκε. Σαν την ιστορία της, υπάρχουν τουλάχιστον πεντακόσιες ακόμη ιστορίες. Σήμερα στην Ελλάδα πεντακόσιοι γονείς είναι σε τέτοια οικονομική κατάσταση, που ζήτησαν στα Παιδικά Χωριά SOS να αφήσουν εκεί το παιδί τους.

«Μέχρι πριν από δύο χρόνια, το 95% των αιτημάτων είχε να κάνει με κακοποίηση. Αποφάσιζε ο εισαγγελέας πως κινδυνεύει το παιδί», λέει στην «Κ» η κοινωνική λειτουργός των Χωριών SOS, Π. Βασταρούχα. «Τώρα τα μισά αιτήματα είναι από γονείς σε απόλυτη φτώχεια. Οκτώ στις δέκα φορές είναι Ελληνες, τις πιο πολλές φορές μονογονεϊκές οικογένειες, συνήθως χωρίς άλλους συγγενείς».

Η κυρία Μαρίνα εδώ και 19 χρόνια είναι μητέρα στα Χωριά SOS. Εκείνη ζει την ιστορία από την άλλη πλευρά. «Το καινούργιο παιδάκι το φέρνει στο σπίτι μας η μαμά του», λέει. «Του δείχνει το κρεβάτι του, του δείχνει το δωμάτιό του, του δείχνει εμένα. Και μετά, «σ' αγαπάω» λέει, και φεύγει. Και το παιδάκι μένει στην πόρτα». Το ακούω στη φωνή της.

Στέκονται και κοιτάζουν
Η κυρία Μαρίνα κάνει προσπάθεια για να συνεχίσει. «Κανένα τους δεν φωνάζει», λέει. «Στέκονται στην πόρτα και κοιτάζουν μέχρι να χαθεί η μαμά τους. Αν είναι αδελφάκια, δύο ή πιο πολλά, εκείνο το βράδυ δεν μπορείς να τα χωρίσεις. Τα βάζεις το καθένα στο κρεβάτι του και δέκα λεπτά μετά γίνονται ένα κουβάρι, μαζεύονται όλα μαζί ξανά, να αγγίζουν το ένα το άλλο».

Κανονικά, τα Χωριά SOS δεν δέχονται παιδιά που η οικογένειά τους είναι απλώς φτωχή. Γι' αυτές τις οικογένειες υπάρχει πρόγραμμα στήριξης στο σπίτι. Αλλά η απόλυτη φτώχεια δεν πάει σχεδόν ποτέ μόνη της. «Ηρθε ένα κοριτσάκι εδώ και νόμιζα πως έχει πρόβλημα. Τριών χρόνων, δεν ήξερε ούτε 15 λέξεις», λέει η κοινωνική λειτουργός. «Το είδαν οι γιατροί και είπαν πως η υγεία του είναι μια χαρά. Ο μπαμπάς του στις λαϊκές, η μαμά του τυφλή, το είχαν εγκαταλείψει το παιδί. Οταν δεν σου μιλάει κανείς, πώς να μάθεις λέξεις;». Η φτώχεια οδηγεί στην παραμέληση, ακόμα και στην κακοποίηση. Κάποιοι άνθρωποι, πριν φτάσει το παιδί τους εκεί, διαλέγουν την άλλη λύση. Οσο ακραία κι αν φαίνεται σ' εμάς.

«Εβγαινα απ' το Χωριό να πάρω γάλα για τα δικά μου τα παιδιά», λέει η κυρία Μαρίνα. «Στην κεντρική πύλη ήταν μια γυναίκα μ' ένα κοριτσάκι. Δεν ήξερε ότι εγώ είμαι μητέρα SOS, δεν με είδε καν. Κρατούσε το παιδί της όρθια και του μιλούσε. «Μη νομίζεις πως η μαμά δεν σ' αγαπάει. Σε λατρεύει η μαμά, αλλά δεν έχει να σου δώσει φαγητό. Αυτοί οι καλοί άνθρωποι εδώ...». Νόμιζε πως θα μπει μέσα, θα βρει κάποιον να αφήσει το παιδάκι και θα φύγει». Η κυρία Μαρίνα κρατάει με το χέρι της το μέτωπό της. Οσα χρόνια κι αν είσαι εδώ, μερικά πράγματα δεν τα συνηθίζεις ποτέ. «Το κρατούσε απ' το χέρι», λέει. «Κι αυτό δεν μιλούσε. Μόνο είχε σηκώσει το κεφαλάκι του και την κοίταζε. Δεν ξέρω τι έγινε μετά. Εφυγα. Είχα να πάρω γάλα στα δικά μου τα παιδιά».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_18/12/2011_466572

2.11.11

Πώς η εύγλωττη σιωπή των νηπίων διδάσκει τους γονείς

Η ΠΡΩΙΜΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΜΩΡΑ ΔΙΝΕΙ ΠΛΟΥΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ, ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΠΙΝΗ ΤΟΥΣ ΕΞΕΛΙΞΗ * ΕΙΔΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΚΑΤΑΡΡΙΠΤΕΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

Μπορεί να μη μιλάνε, αλλά οι αντιδράσεις τους και λαλίστατες είναι και εύγλωττες. Γιατί η μη λεκτική επικοινωνία έχει τόσες πολλές εκφάνσεις όσες είμαστε διατεθειμένοι να αφουγκραστούμε. Χαρά, θυμό, ενθουσιασμό, φόβο και οργή, ικανοποίηση, πόνο και απόλαυση, μια σειρά από συναισθήματα που εκφράζουν τα μωρά• μπορεί απλά να τα προσπεράσουμε ή να τα κατατάξουμε σε ό,τι η ευκολία των κλισέ προτάσσει.

 Και όμως, αυτοί οι πρώιμοι τρόποι επικοινωνίας παρέχουν έναν πλούτο πληροφοριών για την ανάπτυξη των πρωταρχικών σχέσεων, την οργάνωση του ψυχισμού και τη συμπεριφορά του βρέφους που μπορεί να καθορίσουν ακόμη και την κατοπινή του εξέλιξη ως ατόμου.  

Η βιωματική παρατήρηση βρεφών, που ως επιστημονική μέθοδος εκπαίδευσης θεραπευτών αναπτύχθηκε αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μεγάλη Βρετανία, μας αφηγείται πολλά όχι μόνο για τα βρέφη, αλλά και τους γονείς τους, ενώ αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τους ειδικούς, ψυχαναλυτές και ψυχοθεραπευτές, αλλά και όσους ασχολούνται με τα παιδιά, όπως είναι οι παιδαγωγοί, οι παιδίατροι ακόμη και οι δικαστικοί εμπειρογνώμονες σε υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου. Χρησιμοποιείται ακόμη σε συμβουλευτικές υπηρεσίες για παιδιά και γονείς.

Μια γνωριμία με όλα τα παραπάνω αποτελεί η πρόσφατη έκδοση «Παρατηρώντας το βρέφος» (Καστανιώτης), ένας συλλογικός τόμος που παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη μέθοδο της ψυχαναλυτικής παρατήρησης του βρέφους.

Το βιβλίο δεν αρκείται στις βιωματικές καταγραφές Ελλήνων επιστημόνων, αλλά επεκτείνεται στην πρακτική χρησιμότητα της παρατήρησης τόσο ως μέσου εκπαίδευσης και προαγωγής της επιστημονικής σκέψης όσο και στις εφαρμογές της για να συναντήσει τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας.

Ταυτόχρονα, συστήνει στο ελληνικό κοινό ιστορικά κείμενα που συντέλεσαν με την οξυδέρκεια και ευαισθησία τους στην καθιέρωση αυτής της επιστημονικής μεθόδου συμβάλλοντας σε μια βαθύτερη γνωριμία με τον ψυχισμό του μωρού, την αλληλεπίδρασή του με αυτούς που το φροντίζουν και την ευθύνη των ενηλίκων να αναταποκριθούν στον νέο ρόλο τους, αφού σε αυτές τις πρώιμες σχέσεις εδράζεται ο τρόπος που θα μπορούν να σχετιστούν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Γιατί, όπως έχει ειπωθεί, «το παιδί είναι ο πατέρας του ενήλικου»...

30.10.11

OnLine Μουσεία για παιδιά

NASA KIDS' CLUB: ο ιστότοπος της ΝΑΣΑ για τα παιδιά, με δραστηριότητες που βοηθούν στη μάθηση, όπως παιχνίδια, χρωματίζοντας σελίδες και εικονογραφημένες σελίδες με επεξηγηματικές εικόνες.

VIRTUAL EGYPTIAN ANTIQUITY MUSEUM: ιστότοπος με πληροφορίες για τα παιδιά, για την ιστορία της Αιγύπτου, τα μνημεία της, τις αρχαίες θρησκείες, τη ζωή στην Αρχαία Αιγυπτο, τη ζωή στη σημερινή Αίγυπτο και online παιχνίδια. Γράψτε το όνομα σας με ιερογλυφικά εδώ!

EXPLORATORTIUM for Teens: (Σαν Φρανσίσκο) η επιστήμη για τους νέους. Με video επίδειξης νέων που κάνουν skateboard και εξηγούν τους νόμους της φυσικής, πως ζωγραφίζουμε με το φως, πως φτιάχνουμε video 3D, ανακαλύπτουμε έντομα και τις συνήθειες τους κ.α

Για περισσότερες πληροφορίες στο
http://babytips.gr/Δραστηριότητες-για-παιδιά/Babytips.gr/online-kids-museums.html

Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των νέων

Γράφει ο ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΚΟΛΑΪΤΗΣ, επίκ. καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, διευθυντής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεν. Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Email: gkolaitis@med.uoa.gr

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (2005), 9,5-22% των παιδιών και των εφήβων παρουσιάζουν διαταραχές και προβλήματα συναισθήματος, συμπεριφοράς, ανάπτυξης, με σημαντικές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. 50% των ψυχικών διαταραχών στους ανθρώπους ξεκινούν πριν από την ηλικία των 14 ετών και συχνά υποτροπιάζουν ή χρονίζουν. Η πλειονότητα των παιδιών και των εφήβων με σημαντικές ανάγκες ψυχικής υγείας δεν φτάνουν στις υπηρεσίες, ακόμα και σήμερα.
Τα προβλήματα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων συχνά συνοδεύονται από ψυχικό, κοινωνικό και οικονομικό βάρος. Επίσης, συχνά συνοδεύονται από σημαντικές δυσκολίες στις σχέσεις με συνομηλίκους, στις σχολικές επιδόσεις, καθώς και στην ενήλικη ζωή, με δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις και αυξημένα ποσοστά εμπλοκής με το νόμο και τις υπηρεσίες ΨΥΠΕ και πρόνοιας. Η ανάγκη για δράση επιβάλλεται επιπλέον και από την εφαρμογή στην πράξη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Παρά ταύτα, η επένδυση στην ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων είναι μικρότερη αυτής στην ψυχική υγεία ενηλίκων και αυτής στη γενική υγεία.

Διαταραχές διαγωγής

Είναι γνωστό το παράδειγμα των διαταραχών διαγωγής, των οποίων έχει μετρηθεί η οικονομική επιβάρυνση που προκαλούν. Η αγγλική αυτή μελέτη συνέκρινε παιδιά χωρίς προβλήματα, παιδιά με προβλήματα διαγωγής και παιδιά με διαταραχή διαγωγής (επιθετικότητα, κλοπές, ψέματα, σκασιαρχείο, φυγές, βανδαλισμοί, κ.λπ.). Γνωρίζουμε δε πως τουλάχιστον 30% των παιδιών της τελευταίας κατηγορίας εξελίσσονται σε ενήλικες με αντικοινωνικότητα (με ακραία εκδήλωση την εγκληματικότητα). Η μελέτη αξιολόγησε το κόστος από την ηλικία των 10 έως την ηλικία των 28 ετών σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, εκπαίδευσης, πρόνοιας, δικαστικές, κ.λπ. Το αποτέλεσμα; Η 1η ομάδα παιδιών κόστισε στο κράτος περίπου 12.500 ―, η 2η σχεδόν 50.000 ― και η 3η 125.000 ― (τιμές 2002)...

Σύμφωνα με μελέτη, σε εξέλιξη της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής, σχεδόν 3 στις 4 οικογένειες παιδιών με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού ξοδεύουν περισσότερα από 800 ― μηνιαίως για την αντιμετώπιση μόνο του προβλήματος του παιδιού τους, ενώ λιγότερο από τα μισά καλύπτονται από ασφαλιστικά ταμεία. Οι μισές μητέρες φαίνεται να έχουν σημαντικό σωματικό πρόβλημα ή πρόβλημα ψυχικής υγείας, κυρίως συμπτώματα κατάθλιψης. Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς πώς θα μπορέσουν οι συγκεκριμένες οικογένειες να ανταποκριθούν με επάρκεια στις ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις σε συνθήκες οικονομικής κρίσης.

Οι επιπτώσεις ψυχοκοινωνικών αντιξοοτήτων, όπως π.χ. η φτώχεια στα παιδιά, μπορεί να είναι έμμεσες και άμεσες. Πιο συγκεκριμένα, η φτώχεια μπορεί να οδηγήσει σε σκληρή και τιμωρητική στάση των γονέων (άμεση επίδραση) και τελικά σε αντικοινωνική συμπεριφορά (έμμεση επίδραση). Διάφορες μελέτες δείχνουν τη συσχέτιση φτώχειας με προβλήματα ψυχικής υγείας στα παιδιά μέσω διάφορων μηχανισμών.

Πειραματικές μελέτες στη συμπεριφορά αναζήτησης τροφής σε σκιουροπιθήκους (squirrel monkeys) έχουν δείξει ότι όταν τα θηλυκά αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην ανεύρεση τροφής γίνονταν πιο αδρανή και είχαν ανεβασμένες τιμές κορτιζόλης για μεγάλα διαστήματα (απ' όταν η τροφή ήταν πιο εύκολα διαθέσιμη). Επιπλέον, η άσκηση του γονικού ρόλου γινόταν λιγότερη καλή (οι μητέρες είχαν μικρότερη επαφή με τα μικρά τους, ενώ εκείνα απαιτούσαν μεγαλύτερη). Αν και δεν εξομοιώνεται η έλλειψη τροφής στους πιθήκους με τη φτώχεια στους ανθρώπους, υπάρχουν κοινά στοιχεία στην εμπειρία μη πρόσβασης στα βασικά, που υποστηρίζουν την ύπαρξη της επίδρασης στα φυσιολογικά συστήματα σε ζώα και ανθρώπους. Η έκθεση, λοιπόν, μητέρων σε έλλειψη τροφής είχε αρνητική επίδραση στο δικό τους στρες, καθώς και στη γονική συμπεριφορά τους.

Το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερη ψυχική υγεία, ενώ η κακή ψυχική υγεία μειώνει την ικανότητα του ατόμου να βελτιώσει ή να αποκτήσει υψηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Σε πρόσφατη (2007) μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε 7 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, βρέθηκε ότι το υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων και το υψηλότερο επίπεδο της οικογένειας σχετιζόταν με πιο θετικές αντιλήψεις και συναισθήματα στα παιδιά και καλύτερη ψυχική υγεία.

Νεότερες κυρίως απόψεις τονίζουν πως δεν είναι η απόλυτη έλλειψη, αλλά μάλλον οι ανισότητες, που αυξάνουν τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Πιο συγκεκριμένα, παιδιά που μεγαλώνουν σε μακροχρόνια φτώχεια παρουσιάζουν συναισθηματικά προβλήματα (π.χ. άγχος, δυστυχία), ενώ εκείνα που ζουν για λίγο σε συνθήκες φτώχειας παρουσιάζουν προβλήματα, όπως υπερκινητικότητα και συγκρούσεις με συνομηλίκους.

Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε υπόψη πως οι ανισότητες και η κακή ψυχική υγεία σχετίζονται με χειρότερη έκβαση της κατάστασης των παιδιών στην ενήλικη ζωή. Μεταξύ άλλων, η κακή ψυχική υγεία στην παιδική ηλικία συνδέεται με άλλα προβλήματα υγείας στη νεαρή ενήλικη ζωή (π.χ. χρήση ουσιών, βία, μικρότερη εκπαιδευτική πρόοδος, κακή αναπαραγωγική και σεξουαλική ζωή), ενώ υψηλότερα ποσοστά ψυχικών διαταραχών στην ενήλικη ζωή συνδέονται με πολλαπλά μειονεκτήματα στην παιδική ηλικία (π.χ. διαζύγιο γονέων, οικονομική δυσπραγία, ψυχική νόσος γονέα).

Ελλειψη σε δομές

Δυστυχώς, και στη χώρα μας η επένδυση στην ψυχική υγεία των νέων είναι μικρότερη αυτής στην ψυχική υγεία ενηλίκων και αυτής στη γενική υγεία. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από την προ έτους αξιολόγηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης «Ψυχαργώς» για την περίοδο 2000-2009.

Η ομάδα Ευρωπαίων αξιολογητών κατέληξε, μεταξύ άλλων, ότι τα ποσοστά επίτευξης είναι αρκετά μικρά για υπηρεσίες και δομές, όπως π.χ. ιατροπαιδαγωγικά κέντρα (30%), ολοκληρωμένα κέντρα για αυτισμό (5,5%), κέντρα ημέρας αυτισμού (48%), ξενώνες για άτομα με αυτισμό (6%), ξενώνες βραχείας παραμονής (14,5%), κ.λπ. Επίσης, ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη σε δομές και υπηρεσίες που αφορούν ειδικές κατηγορίες ασθενών: άτομα στο ευρύτερο φάσμα του αυτισμού, άτομα με νοητική υστέρηση, διατροφικές διαταραχές, κ.λπ.

Η κατανομή των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανισότητα, με τον νομό Αττικής να διαθέτει τις περισσότερες μονάδες και το μεγαλύτερο εύρος υπηρεσιών. Οι υπόλοιποι νομοί υστερούν σημαντικά τόσο σε αριθμό όσο και σε τύπο υπηρεσιών που παρέχουν. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: στην Αττική υπάρχουν 13 ιατροπαιδαγωγικά κέντρα, ενώ ο συνολικός αριθμός τους είναι 22.

Η πρόταση της ομάδας αξιολόγησης είναι ότι θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη σαν προτεραιότητα τα υπάρχοντα μεγάλα κενά στις υπηρεσίες. Επίσης, ότι χρειάζονται εξειδικευμένες υπηρεσίες για άτομα με αυτιστικές διαταραχές, νοητική υστέρηση, διατροφικές διαταραχές, κ.λπ.

Δράσεις που θα πρέπει να ενισχυθούν κατά προτεραιότητα είναι οι ακόλουθες: Υποστήριξη γονέων (και κυρίως εκείνων με ψυχικά προβλήματα) στην άσκηση του γονικού ρόλου τους και στην πρόληψη της παραμέλησης και της κακοποίησης. Πρόληψη εκφοβισμού (bullying) και επιθετικότητας. Μείωση κατάθλιψης και αυτοκτονικότητας. Αντιμετώπιση βίας, τραύματος και προστασία δικαιωμάτων παιδιών. Υποστήριξη παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές. Καταπολέμηση στίγματος και διακρίσεων. Προαγωγή ΨΥΠΕ στο σχολείο και συνεργασία μεταξύ σχολείων, οικογενειών και υπηρεσιών για την κοινωνική συμμετοχή των νέων. Ενίσχυση ρόλου γειτονιάς και κοινότητας για συμμετοχή νέων και καλύτερη ψυχική υγεία.

Επιπλέον, θα πρέπει να φροντίσουμε για τη βελτίωση της υπάρχουσας επιστημονικής γνώσης, την έρευνα στην αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών και σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων, τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ειδικών, κ.λπ.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ευρωπαϊκού κλάδου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (2011), χρειάζεται να γίνει διατήρηση των συστημάτων ψυχικής υγείας στην οικονομική κρίση με αντιμετώπιση του στίγματος της ψυχικής νόσου, επένδυση στην ψυχική υγεία, συνέχιση των ψυχιατρικών μεταρρυθμίσεων, κ.λπ. Αντίθετα, στη χώρα μας σήμερα 210 δομές του προγράμματος «Ψυχαργώς» φαίνεται να οδηγούνται σε κλείσιμο.

Η ανάγκη για οικονομία σήμερα στη χώρα μας, εντός και εκτός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, είναι προφανής. Δεν θα πρέπει, όμως, να αποτελέσει το πράσινο φως για περικοπές στον πολύ ευαίσθητο τομέα της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, και μάλιστα σε περίοδο που οι απαιτήσεις για τέτοιου είδους υπηρεσίες αυξάνουν και οι υπάρχουσες υπηρεσίες είναι ήδη ανεπαρκείς σε αριθμό (ή και εξειδίκευση), υποστελεχωμένες ή/και με προσωπικό υπό αποχώρηση και συχνά με χαμηλό ηθικό.

Τα παιδιά που εγκαταλείπονται στα παιδιατρικά νοσοκομεία, επειδή οι γονείς τους δεν μπορούν να τα μεγαλώσουν ολοένα και πληθαίνουν και ο κίνδυνος παλινδρόμησης στην Ελλάδα των ιδρυμάτων είναι πλέον ορατός. Ολοένα και συχνότερες είναι επίσης οι περιπτώσεις παιδιών που παραπέμπονται στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική μετά από αυτοκτονία του γονέα τους, ως απόρροια της κρίσης.

Συνέπειες των περικοπών

Η περίοδος της λιτότητας που ζούμε είναι ακριβώς η πιο ακατάλληλη περίοδος για περικοπές στην ψυχική υγεία. Οι συνέπειες των περικοπών σήμερα είναι πολύ πιθανό ότι θα φέρουν πόνο στο μέλλον, αφού η μη θεραπεία των προβλημάτων ψυχικής υγείας των νέων κοστίζει σε πολλούς τομείς περισσότερο από τη θεραπεία τους.

Αντίθετα, αυτή είναι η κατάλληλη περίοδος για επένδυση σε επιστημονικά τεκμηριωμένες παρεμβάσεις πρόληψης, έγκαιρης παρέμβασης και θεραπείας ψυχικών διαταραχών, που μπορεί να έχουν οικονομικό όφελος και σε τομείς εκτός της υγείας.

Διχάζουν τα πειράματα σε βλαστοκύτταρα εμβύων

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ
Μπορεί να πατενταριστεί η ανθρώπινη ζωή; Είναι δυνατόν να τεθούν όρια στην ιατρική επιστημονική έρευνα και ποια; Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Στοιχειοθετούν τον πυρήνα ενός πολύ μεγάλου σύγχρονου βιοηθικού διλήμματος: Η βιοτεχνολογική πρόοδος επηρεάζει καθοριστικά πλέον την εξέλιξη της ζωής αλλά περνά συνήθως μέσα από μεγάλα και συχνά αντικρουόμενα ιδιωτικά συμφέροντα.

Επιχειρώντας να επιλύσουν την καίρια αυτή αντίφαση, που εμπλέκει το δικαίωμα στη ζωή, τη θεμιτή επιστημονική έρευνα και την επιδίωξη του κέρδους, τα κράτη ακολούθησαν ποικίλες νομοθετικές προσεγγίσεις. Οπως μας εξηγεί ο επιστημονικός συνεργάτης της ελληνικής Επιτροπής Βιοηθικής, διδάκτωρ Νομικής Τ. Βιδάλης, στην Ευρώπη παρατηρούνται και «περιοριστικά καθεστώτα», όπως της Γερμανίας και της Αυστρίας, όσο και νομοθεσίες πιο χαλαρές, όπως της Αγγλίας και της Σουηδίας, όπου επιτρέπεται η έρευνα ακόμη και σε έμβρυα που δημιουργούνται για το σκοπό αυτό και άσχετα με το αν αυτά θα καταστραφούν στη συνέχεια.

Η Ελλάδα ακολούθησε μια μέση οδό, καθώς επιτρέπει την έρευνα σε βλαστοκύτταρα εμβρύων (και την καταστροφή τους) αλλά μόνο σε όσα έχουν απομείνει από προηγούμενες πρακτικές (π.χ. εξωσωματική γονιμοποίηση) και δεν αξιοποιήθηκαν αλλιώς για πέντε χρόνια.

Πρόσφατα το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) με απόφασή του έθεσε αυστηρές προϋποθέσεις και κανόνες στον τρόπο διεξαγωγής της γενετικής έρευνας. Απαγόρευσε ρητά την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κάθε εφεύρεσης στον τομέα των βλαστοκυττάρων, εφόσον αυτή συνεπάγεται την καταστροφή του εμβρύου.

Ερμηνεύοντας κοινοτική οδηγία (98/44) το ΔΕΚ δίνει διασταλτική έννοια στον όρο ανθρώπινο έμβρυο, περιλαμβάνοντας σε αυτή κάθε ανθρώπινο ωάριο, από τα στάδιο της γονιμοποίησής του, εφόσον αυτή είναι ικανή να ενεργοποιήσει τη διαδικασία ανάπτυξης ανθρώπινου όντος. Ως ανθρώπινο έμβρυο πρέπει να χαρακτηρίζεται και το μη γονιμοποιημένο ωάριο στο οποίο έχει μεταμοσχευθεί ο πυρήνας ώριμου ανθρώπινου κυττάρου.

«Σωστή» θεωρεί τη δικαστική απόφαση ο Γ. Κολιάκος, αναπληρωτής καθηγητής Βιοχημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της τράπεζας των αρχέγονων κυττάρων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ). Οπως επισημαίνει «δεν μπορεί να πατεντάρεται κάτι που υπάρχει ήδη στη φύση». Εκτιμά ωστόσο ότι έτσι όπως λειτουργεί σήμερα το σύστημα υποχρεώνει τους επιστήμονες να επιδιώκουν την πατέντα, προκειμένου να πετύχουν την αξιοποίηση της επιστημονικής τους έρευνας από τις μεγάλες βιομηχανίες.

Η υπόθεση που κρίθηκε στο ΔΕΚ αφορά την κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βόνης, ο οποίος εφηύρε μια μέθοδο μετατροπής ανθρώπινων βλαστοκυττάρων εμβρύων σε νευρικά κύτταρα. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται προάγγελος θεραπείας για ασθένειες όπως Πάρκινσον, διαβήτης και για διάφορες καρδιακές παθήσεις.

Κατά της χορήγησης της παραπάνω πατέντας προσέφυγε η Greenpeace, θεωρώντας ότι είναι ανήθικο να χορηγούνται τέτοια διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε κύτταρα που προέρχονται από ανθρώπινα έμβρυα.

Η απόφαση απαγόρευσης του ΔΕΚ προβληματίζει ωστόσο τους επιστήμονες, καθώς πολλοί εκτιμούν ότι στο πλαίσιο του αγριου ανταγωνισμού που επικρατεί, ειδικά με χώρες της Απω Ανατολής και της Αμερικής, όπου η κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στα ζητήματα αυτά είναι εύκολη υπόθεση, η Ευρώπη θα υστερήσει σημαντικά στην ιατρική έρευνα.

Η ελληνική Επιτροπή Βιοηθικής αποδέχεται την κρατούσα άποψη σύμφωνα με την οποία αντικείμενο ευρεσιτεχνιών είναι μόνο «εφευρέσεις» και όχι οτιδήποτε υπάρχει ήδη στον εξωτερικό κόσμο, δηλ. ανακαλύψεις. Στις ΗΠΑ και άλλες χώρες αναγνωρίζονται, αντίθετα, πατέντες και στις ανακαλύψεις (π.χ. γονιδιώματα) εφόσον σε αυτές έχει προστεθεί κάποια ανθρώπινη επιστημονική παρέμβαση ή μετατροπή.

«Θα υπάρχουν επιπτώσεις στην επιστημονική έρευνα, ειδικά στην προώθηση της καινοτομίας, κάθε φορά που αυτή συγκρούεται με τη βιοηθική. Δεν είμαστε έτοιμοι ούτε μπορούμε να εγκαταλείψουμε τα πάντα χάριν της τεχνολογίας», επισημαίνει ο κ. Βιδάλης.

Η υπόθεση δεν αφορά την αφαίρεση βλαστοκυττάρων από τα νεογέννητα αλλά μόνο την επέμβαση και την καταστροφή εμβρύων.

11.9.11

Η κρίση πλήττει παιδιά, εφήβους

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι τα μεγάλα θύματα της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα. Η σταθερά επιδεινούμενη κατάσταση των νοικοκυριών αυξάνει τα κρούσματα βίας, κυρίως στο σχολείο, πολλαπλασιάζει το άγχος των νέων και τους οδηγεί στην κοινωνικοποίηση μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και Διαδικτύου.

Μέσα στην τελευταία τριετία αυξήθηκαν κατά 80% όσοι δήλωναν την οικονομική τους κατάσταση δύσκολη και πολύ δύσκολη, ενώ έχουμε υποδιπλασιασμό (29% σε 14%) σε όσους δηλώνουν την οικονομική τους κατάσταση άνετη ή και πολύ άνετη. Σήμερα τέσσερις στους πέντε γονείς εξακολουθούν να επιλέγουν το δημόσιο σχολείο. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και τις παροχές προς το παιδί, καθώς εφτά στους δέκα γονείς στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα περιέκοψαν παροχές προς αυτό.
Κομπιούτερ
Στην εποχή του Μνημονίου ο υπολογιστής και το Διαδίκτυο έχουν εισέλθει οριστικά και με εξαιρετικά αυξημένα ποσοστά χρόνου ενασχόλησης στη ζωή των παιδιών όλων των ηλικιών, καθώς παρατηρείται υπερδιπλάσια ενασχόλησή τους σε σχέση με το 2008. Εφτά στα δέκα παιδιά έχουν ηλεκτρονικές φιλίες. Αυτό έχει επακόλουθο να κάνει τα παιδιά ευάλωτα σε απειλές και χρήση βίας μέσω υπολογιστή ή κινητού. Οι γονείς εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται τις περισσότερο ορατές από αυτές (π.χ. κλοπές, φθορές πραγμάτων και αντικειμένων), ενώ δεν γνωρίζουν τις λανθάνουσες ή περισσότερο προσωπικές μορφές βίας (μέσω Διαδικτύου, τα σεξουαλικά υπονοούμενα κ.λπ.).
Το σχολείο είναι ο κύριος τόπος εμπειριών βίας αυξητικά, με ποσοστό 58%, αλλά το υψηλό ποσοστό ΔΞ/ΔΑ υποκρύπτει άγνοια, φόβο ή και άλλους λόγους. Το ΔΞ/ΔΑ εκτοξεύεται από το 12% το 2008 στο 19% το 2011. Ενα στα πέντε παιδιά έχει ζητήσει να αλλάξει σχολείο κυρίως για διαμάχες με συμμαθητές και εκπαιδευτικούς (55%).
Η έρευνα
Οι λόγοι, που επικεντρώνονται κυρίως σε σχολικά ζητήματα, αναδεικνύουν για ακόμη μία φορά τη ρωγμή εμπιστοσύνης στο εκπαιδευτικό σύστημα αλλά καιστην ομαλή σχολική ζωή. Το άγχος των παιδιών κυμαίνεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Τα τέσσερα στα πέντε παιδιά βιώνουν καταστάσεις άγχους. Αγχος για τα μαθήματα, τις επιδόσεις τους, το σχολείο, τις εξετάσεις, το διάβασμα, το φόρτο εργασίας.
Τα παραπάνω αποτελούν μέρος της έρευνας με θέμα «Παιδική και Νεανική Βία μέσα από τα Μάτια των Γονέων ΙΙ», η οποία παρουσιάζεται αύριο, στις 19.00, στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου. Διενεργήθηκε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων κατά το χρονικό διάστημα 18/5 έως 6/6/2011, στην Αττική, με αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.006 γονέων με παιδιά ηλικίας 10-17 ετών μέσα από 12.319 επικοινωνίες τυχαίας δειγματοληψίας, και στην περιφέρεια με δείγμα 400 ατόμων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Φεβρωνίας Πατριανάκου, πρώην βουλευτού Επικρατείας, από την εταιρεία Pulse RC, με την επιστημονική συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), θα παρουσιάσει ο Γιώργος Αράπογλου, γενικός διευθυντής της Pulse RC, και τα ευρήματα θα σχολιάσουν οι: Γιάννης Πανούσης, καθηγητής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μόσχος, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, νομικός-εγκληματολόγος, Ιωάννα Τσίγκανου, διευθύντρια ερευνών του ΕΚΚΕ - αναπληρώτρια διευθύντρια Ινστιτούτου Πολιτικής Κοινωνιολογίας.
Ψυχική υγεία
Σύμφωνα με την Ιωάννα Τσίγκανου, η έρευνα κατέδειξε «φτωχοποίηση των νοικοκυριών, αυξημένη ερημοποίηση γονεϊκών σχέσεων, έκθεση των παιδιών σε αθέατες όψεις βίας, εμμονή των γονέων με τον προσοντισμό και την εκπαίδευση των παιδιών, έξαρση του σχολικού ανταγωνισμού με σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογική υγεία των παιδιών, έξαρση των διακρίσεων. Παρ' όλα αυτά, οι Ελληνες γονείς, παρά τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν, στη συντριπτική τους πλειονότητα εξακολουθούν να δηλώνουν ότι έχουν πολύ ικανοποιητικές σχέσεις με το παιδί τους και εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τις επιδόσεις του παιδιού, καθώς κατά τα δύο τρίτα τις χαρακτηρίζουν άριστες και πολύ καλές».
Η Φεβρωνία Πατριανάκου προσθέτει: «Η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος άσκησης αποτελεσματικών πολιτικών για τις νεότερες γενιές είναι αναγκαία πράξη ευθύνης της πολιτείας. Πολιτικές πρόληψης και όχι καταστολής, πολιτικές πολύπλευρης γνώσης και ανάπτυξης του συνόλου των δυνατοτήτων τους, πολιτικές που θα ανοίγουν δρόμους και θα γεννούν ελπίδα. Είναι ευθύνη όλων μας να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός άλλου περιβάλλοντος για τις νεότερες γενιές».


29.8.11

Έφτασε η ώρα για την πρώτη δημοτικού!

«Το παιδί μου μεγάλωσε!»
«Πότε πέρασε ο καιρός; Το παιδί μου πάει σχολείο!»

Πράγματι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σηματοδοτεί το μεγάλωμα ενός παιδιού που περνάει από τη νηπιακή στη σχολική ηλικία. Οι αλλαγές είναι πολλές. Αλλαγές στη σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού, στις γνωστικές του ικανότητες, στην κοινωνικότητά του, εμπλουτισμός της εκπαιδευτικής του ζωής.
Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με την πραγματικότητα ότι το παιδί τους μεγάλωσε. Δεν είναι πια μωρό. Είναι πιο αυτόνομο. Άγχος για την καινούρια αρχή. Ποιος άραγε είναι πιο αγχωμένος; Το παιδί ή οι γονείς; Συχνά οι γονείς αντιδρούν σαν να πηγαίνουν οι ίδιοι στο σχολείο. Πώς θα συμπεριφερθεί το παιδί στο καινούριο περιβάλλον με τις πολλές καινούριες απαιτήσεις; Δεν θα είναι τόσο ξέγνοιαστο τώρα; Θα τα καταφέρει; Και αν έχει μαθησιακές δυσκολίες; Πώς θα τα πάει με τα άλλα παιδιά; Θα κάνει φίλους; Θα συμπαθήσει τη δασκάλα; Η δασκάλα θα είναι ικανή; Πολλά ερωτήματα απασχολούν τους γονείς που αρκετές φορές αντί να διευκολύνουν την είσοδο του παιδιού τους στο δημοτικό στην προσπάθειά τους να το προστατέψουν μάλλον το αγχώνουν.
Γονείς,
είναι σημαντικό να θυμάστε πως η δική σας διάθεση θα επηρεάσει και τη διάθεση και τη στάση του παιδιού σας απέναντι στο σχολείο. Καταρχήν είναι σημαντικό να σκεφτείτε πάνω στη δική σας διάθεση. Είστε πολύ αγχωμένοι; Τι είναι αυτό που σας αγχώνει; Μήπως πρέπει να εμπιστευτείτε περισσότερο το παιδί σας;
Μιλήστε στο παιδί για την πρώτη μέρα στο σχολείο.
Περιγράψτε την αίθουσα, τι γίνεται κατά τη διάρκεια του μαθήματος, τι σημαίνει διάλειμμα.
Αναφερθείτε στο γεγονός ότι εκεί θα συναντήσει καινούρια πρόσωπα, συμμαθητές, καινούρια δασκάλα.
Εξηγείστε στο παιδί πως στο σχολείο είναι ευκαιρία να μάθει καινούρια πράγματα και να κάνει καινούριους φίλους. Μπορεί μερικές φορές να κουράζεται, αλλά έχει να μάθει και να κάνει συναρπαστικά πράγματα.
Επισκεφτείτε τον χώρο του σχολείου πριν ξεκινήσουν τα μαθήματα.
Πηγαίνετε μαζί να ψωνίσετε τα σχολικά είδη.
Κάντε την προετοιμασία να μοιάζει με γιορτή, γιατί αν το καλοσκεφτείτε είναι γιορτή! Το παιδί σας θα είναι μαθητής, ένας μικρός εξερευνητής των δυνατοτήτων που του ανοίγονται μπροστά του. Μπορεί οι εποχές που ζούμε να είναι δύσκολες, όμως τα παιδιά είναι καλό να εξασκούν τη φαντασία τους, να μαθαίνουν, να εξερευνούν, να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει αγάπη για τη μάθηση. Και όλα αυτά ξεκινούν πρωτίστως μέσα από την οικογένεια.

Βασιλοπούλου Βασιλική
Ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια

18.8.11

Στις 29 Αυγούστου οι βάσεις εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ

Έως τις 29 Αυγούστου παρατείνεται η αγωνία των υποψηφίων, οπότε θα ανακοινωθούν οι βάσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, όπως έγινε γνωστό σήμερα από την υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς.
Η υπουργός Παιδείας τόνισε ότι η φετινή είναι η πρώτη χρονιά που θα ανακοινωθούν οι βάσεις για όλους τους μαθητές, ενώ απέδωσε την καθυστέρηση στο γεγονός ότι τα αγωνίσματα στις στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές πραγματοποιήθηκαν δέκα ημέρες μετά τον αρχικό προγραμματισμό, καθώς δεν είχε καθοριστεί από τα αρμόδια υπουργεία ο ακριβής αριθμός των εισακτέων.
Τα σχολεία θα ανοίξουν φέτος στις 12 Σεπτεμβρίου. Η κα Διαμαντοπούλου χαρακτήρισε «πολύ δύσκολη» τη νέα σχολική χρονιά διαβεβαιώνοντας πάντως ότι «όλα είναι υπό έλεγχο» από πλευράς υπουργείου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι αρμόδιες υπηρεσίες, φέτος θα συνταξιοδοτηθούν 6.000 εκπαιδευτικοί και θα προσληφθούν 600 όπως επιβάλλεται από την αναλογία μια πρόσληψη προς δέκα αποχωρήσεις με βάση τις δανειακές υποχρεώσεις του κράτους.
«Τον περασμένο Μάρτιο είχα στείλει μια επιστολή προς όλες τις διευθύνσεις και τον πρόεδρο της ΑΔΕΔΥ, αν μπορούσαμε να έχουμε κατ' εξαίρεση από πλευράς των εκπαιδευτικών δήλωση έγκαιρη της πρόθεσής τους για συνταξιοδότηση, ώστε να μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για τον προγραμματισμό. Δεν υπήρξε ανταπόκριση, κι έτσι η ημερομηνία στην οποία μπορούσαμε να διαμορφώσουμε μια εικόνα ήταν η 12η Αυγούστου», τόνισε η κα Διαμαντοπούλου.
Η υπουργός υπενθύμισε ότι περίπου 6.000 εκπαιδευτικοί που ήταν αποσπασμένοι έχουν ήδη επιστρέψει στα σχολεία τους και προανήγγειλε «σωστό και οργανωμένο έλεγχο της λειτουργίας του διδακτικού προγράμματος σε κάθε σχολείο», προκειμένου να εξακριβωθεί ότι κάθε εκπαιδευτικός εργάζεται με πλήρες ωράριο. «Φέτος δεν θα γίνουν αποδεκτές οι υπεραριθμίες πουθενά και για κανέναν λόγο», επισήμανε η υπουργός προσθέτοντας ότι οι έλεγχοι της σωστής διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού θα πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με τον επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης κ. Ρακιντζή.
«Υπενθυμίζω ότι σε έρευνα που κάναμε στην τεχνική εκπαίδευση πέρυσι, καταγράφηκαν περίπου χίλιοι εκπαιδευτικοί οι οποίοι είχαν ωράριο από μηδέν έως τρεις ώρες. Αυτά τα φαινόμενα, ιδιαίτερα σε μια περίοδο σαν κι αυτή, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά», τόνισε η υπουργός.
Ως προς τους αναπληρωτές, έκανε γνωστό ότι οι τοποθετήσεις θα έχουν γίνει ως τις 8 Σεπτεμβρίου αφού θα έχει καταγραφεί το σύνολο των λειτουργικών αναγκών την πρώτη βδομάδα του μήνα. Σε κάθε περίπτωση, ο αριθμός τους θα είναι μειωμένος κατά 50% σε σχέση με πέρυσι, όπως προβλέπεται για κάθε υπουργείο.
Για τα σχολικά βιβλία, η υπουργός παραδέχθηκε ότι υπάρχουν προβλήματα, αναφέροντας ότι ήδη έχει ξεκινήσει η εκτύπωση από τον ΟΕΔΒ με στόχο στις 12 Σεπτεμβρίου, οπότε ξεκινά η νέα σχολική χρονιά, να διανεμηθούν στους μαθητές τα βασικά βιβλία. Τα τεύχη που δεν είναι απαραίτητα στην έναρξη της χρονιάς θα έχουν μοιραστεί στους μαθητές έως το τέλος του μήνα.
Η κα Διαμαντοπούλου ανακοίνωσε επίσης την πιλοτική εφαρμογή των νέων προγραμμάτων σπουδών σε 180 σχολεία, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο νέο τεχνολογικό λύκειο, καλώντας γονείς και μαθητές να ενημερωθούν από το διαδίκτυο και από τους καθηγητές γι' αυτό το νέο σχολείο.
Τέλος, η υπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ανταπόκριση των μαθητών στο Ψηφιακό Σχολείο χαρακτηρίζοντας εντυπωσιακή τη συμμετοχή τους στις ψηφιακές πλατφόρμες Digital School και Study for Exams.

www.kathimerini.grμε πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ

5.8.11

Από παιδιά στη βιομηχανία της μόδας


Ξαπλωμένη ανάμεσα σε λεοπάρ μαξιλάρια και με έντονα βαμμένα χείλη ποζάρει στον φωτογραφικό φακό. Σ' αυτήν την προκλητική πόζα, το μοντέλο έιναι μόλις... 10 ετών.

Οι προκλητικές αυτές φωτογραφίες της Thylane Lena-Rose Blondeau έχουν προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων για το γεγονός ότι ένα τόσο μικρό παιδί ποζάρει με την σεξουαλικότητα ενός ενήλικου μοντέλου.

Σύμφωνα με την Daily Mail, η Thylane έχει εμφανιστεί σε πολλές καμπάνιες, η εικόνα της εχει κάνει το γύρω του διαδικτύου και έχει ήδη ένα αξιοζήλευτο portfolio. Εχει γίνει εξώφυλλο της Vogue Enfants, αλλά και άλλων υψηλών προδιαγραφών και μεγάλης κυκλοφορίας περιοδικών.
Οι φωτογραφίες της 10χρονης με το έντονο μακιγιάζ και τις γόβες στιλέτο που παρουσιάστηκαν στο περιοδικό Cadeaux, έφεραν ξανά στο προσκήνιο το θέμα των ανήλικων μοντέλων και της χρήσης τους από τη βιομηχανία της μόδας.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η μεταχείριση ενός παιδιού κατα αυτόν τον τρόπο προκαλεί μεγάλα ψυχολογικά προβλήματα στα παιδιά.
Εκπρόσωπος της Ενωσης Μητέρων της Βρετανίας δήλωσε ότι "Ανησυχούμε για την στάση του πρακτορείου, στο οποίο ανήκει η Blondeau. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν ξέρουν αν πρόκειται για ένα παιδί ή μία ενήλικη".

Η δρ κλινικής ψυχολογίας Εμμα Γκρέι δήλωσε ότι η φωτογραφίες αυτές έρχονται σε αντίθεση με αυτό που στην κοινωνία αποκαλείται παιδικότητα. "Ενα παιδί που εκτίθεται κατά αυτόν τον τρόπο δεν είναι κατάλληλα εφοδιασμένο για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των ενήλικων γύρω της", πρόσθεσε.

Η Thylane Lena-Rose Blondeau ειναι κόρη του Γάλλου πρώην διεθνούς ποδοσφαιριστή Patrick Blondeau και της ηθοποιού και τηλεοπτικής παρουσιάστριας Véronika Loubry.

πηγή:http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63281301

3.8.11

Οι σχέσεις εγκύου- εμβρύου και γονέων-βρέφους, καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού

Γράφει η Ελένη Λαζαράτου
Παιδοψυχίατρος, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Αθηνών
Πηγή:


Το παιδί γεννιέται μέσα από την επιθυμία των γονιών του। Αυτή η επιθυμία προϋπάρχει και αντιπροσωπεύει είτε πανανθρώπινες αξίες (διαιώνιση του είδους, μετάδοση κληρονομιάς, υπερνίκηση του θανάτου), είτε ατομικές (δημιουργία οικογένειας, ολοκλήρωση της γυναίκας μέσα από την μητρότητα)।


Το παιδί της εγκυμοσύνης
Τα συναισθήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα έντονα και καθορίζουν τη σχέση με το παιδί που θα γεννηθεί. Η εγκυμοσύνη ανάλογα με τη στιγμή έλευσής της, το πώς εντάσσεται στην προσωπική πορεία των δυο γονιών, την συμμετοχή ή όχι της ευρύτερης οικογένειας μπορεί να βιωθεί με ακραία έντονα θετικά ή αρνητικά συναισθήματα. Όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές η γυναίκα νιώθει έντονη χαρά και αίσθηση δύναμης. Το παιδί είναι προέκταση του σώματός της, το ίδιο της το σώμα τη στιγμή που αρχίζει να έχει μια δική του αυτόνομη ύπαρξη. Ζει από εκείνη, χάρη σε εκείνη, χάρη στη δύναμη που του μεταδίδει. Δεν είναι λίγες όμως οι φορές που η εγκυμοσύνη βιώνεται αρνητικά.

Κατά το πρώτο τρίμηνο η απουσία κάθε εξωτερικού χαρακτηριστικού που αποδεικνύει την εγκυμοσύνη δημιουργεί δυσκολία στην αποδοχή της ύπαρξης του παιδιού. Η διακοπή της κύησης ή η αποβολή είναι ακόμα πιθανές. Οι συνήθεις διαταραχές (ζαλάδες, εμετοί του πρώτου τριμήνου) όταν είναι ιδιαίτερα έντονες δείχνουν την δυσκολία της γυναίκας να δεχτεί την μητρότητα.

Κατά το δεύτερο τρίμηνο η πραγματικότητα της εγκυμοσύνης συγκεκριμενοποιείται από την εμφάνιση των κινήσεων του εμβρύου. Οι αλλαγές στο σώμα μπορεί να προκαλούν άγχος και το παιδί να θεωρηθεί υπεύθυνο γι’ αυτές.

Στο τρίτο τρίμηνο το παιδί γίνεται βιώσιμο και οι ονειροπολήσεις της ημέρας και της νύχτας αναφέρονται σε αυτό. Εκφράζονται φόβοι για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα του παιδιού και φόβοι σχετικά με τον τοκετό.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι εκδηλώσεις άγχους μπορούν να θεωρηθούν φυσιολογικές. Η ένταση όμως του άγχους και η συνεχής ενασχόληση με φόβους για το παιδί που θα γεννηθεί, διαταράσσουν την συναισθηματική σχέση της μητέρας με το μωρό της.

Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός δεν πρέπει να είναι ένα διάστημα κατά το οποίο η μέλλουσα μητέρα αισθάνεται ότι έχει να αντιμετωπίσει τα πάντα μόνη της. Η πολυτιμότερη βοήθεια είναι εκείνη του συντρόφου της, ο οποίος πρέπει να έχει ενεργή συμμετοχή από τη σύλληψη και μετά. Η απόκτηση του παιδιού είναι μια κοινή εμπειρία. Η συνεχής παρουσία του πατέρα καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού τον κάνει να δένεται με το μωρό το ίδιο άμεσα και ισχυρά όσο και η μητέρα.

Οι ικανότητες του εμβρύου
Τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης οι μελλοντικοί γονείς αναρωτιούνται πώς θα είναι αυτό το παιδί που θα γεννηθεί και πώς οι ίδιοι θα μάθουν να είναι καλοί γονείς. Μια μεγάλη περίοδος προσαρμογής τους περιμένει, κατά τη διάρκεια της οποίας θα πρέπει να ανακαλύψουν την προσωπικότητα του παιδιού που θα γεννηθεί. Η αμοιβαία προσαρμογή μπορεί να αρχίσει ήδη από την ενδομήτρια ζωή γιατί το έμβρυο είναι προικισμένο με εκπληκτικές ικανότητες που το κάνουν να συμπεριφέρεται σαν ένα «πρόσωπο».

Το έμβρυο αντιδρά (αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός και οι κινήσεις) όταν ρίξουμε ένα δυνατό φως στα κοιλιακά τοιχώματα της μητέρας. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι το έμβρυο από την 26η εβδομάδα της κύησης αντιλαμβάνεται τους ήχους. Έγιναν πειράματα κατά την διάρκεια των οποίων η μητέρα φορούσε μια κάσκα που την εμπόδιζε να ακούσει η ίδια. Το έμβρυο μπορούσε να ξεχωρίζει τους ήχους διαφορετικής συχνότητας. Όταν επαναλαμβανόταν ο ίδιος ήχος οι απαντήσεις ελαττωνόταν και έπαυαν. Ένας ήχος διαφορετικής συχνότητας προκαλούσε εκ νέου την εμφάνιση αντιδράσεων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης το έμβρυο ακούει τη φωνή της μητέρας του και σ’ ένα μικρότερο βαθμό του πατέρα του. Έτσι στη γέννηση είναι ικανό να ξεχωρίσει τη φωνή της μητέρας του από εκείνη μιας ξένης γυναίκας. Είναι ικανό επίσης να ξεχωρίσει ένα μουσικό κομμάτι, το οποίο άκουγε κατ’ επανάληψη προς το τέλος της ενδομήτριας ζωής. Πολλές γυναίκες που τους άρεσε να ακούν μουσική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν παρατηρήσει ότι το μωρό ηρεμούσε στο άκουσμα μελωδίας γνωστής από την περίοδο της εγκυμοσύνης.

Η γεύση υπάρχει επίσης από την ενδομήτρια ζωή. Παρατηρήθηκε ότι η ποσότητα του αμνιακού υγρού που καταπίνει το έμβρυο ποικίλει σε σχέση με τη γεύση του υγρού. Αυξάνεται με την τεχνητή προσθήκη μιας σακχαρώδους ουσίας και ελαττώνεται με την προσθήκη μιας ξινής ή πικρής ουσίας. Καταλαβαίνει επίσης τα απτικά ερεθίσματα και οι γονείς μπορούν να μεταδώσουν τα συναισθήματά τους χαϊδεύοντας την κοιλιά της μητέρας.

Κάθε παιδί γεννιέται με μια ιδιοσυγκρασία, με ένα ήδη προσχηματισμένο χαρακτήρα, ο οποίος βέβαια στη συνέχεια θα δεχθεί τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. Υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα στη δραστηριότητα του εμβρύου και τη συμπεριφορά του παιδιού που θα γεννηθεί. Ο τρόπος με τον οποίο το έμβρυο αντιδρά στα ερεθίσματα έχει σημασία. Άλλα αναπηδούν εύκολα με τον παραμικρό θόρυβο, είναι πιο δραστήρια με έντονες κινήσεις και άλλα περισσότερο παθητικά. Το έμβρυο περνάει από περιόδους ανάπαυσης – ύπνου σε περιόδους έντονης δραστηριότητας. Αυτές οι εναλλαγές έχουν συνήθως μικρή διάρκεια. Ορισμένα ακολουθούν τον ρυθμό της μητέρας τους, ενώ άλλα γίνονται περισσότερο δραστήρια το βράδυ όταν η μητέρα τους αναπαύεται και ακολουθούν το ακριβώς αντίθετο ωράριο. Όταν η μητέρα είναι δραστήρια το έμβρυο ηρεμεί και όταν η μητέρα ηρεμεί η δραστηριότητα του εμβρύου αυξάνεται.

Μπορούμε επίσης από τις κινήσεις του εμβρύου να διαγνώσουμε το άγχος και το stress της μητέρας. Μια υπερβολική δραστηριότητα ή μια πλήρης έλλειψη αντίδρασης στα εξωτερικά ερεθίσματα είναι σημάδια ανησυχητικά που δείχνουν ότι το έμβρυο συμμετέχει στην άσχημη ψυχολογική κατάσταση της μητέρας.

Το παιδί της επιθυμίας των γονέων είναι ένα παιδί φαντασιακό, ιδεατό. Είναι αποτέλεσμα της ονειροπόλησης και έχει σχέση με τους ίδιους τους γονείς και τα δικά τους παιδικά χρόνια. Το παιδί που θα γεννηθεί όμως είναι ένα παιδί που δεν συμπίπτει κατ’ ανάγκη με αυτό που έχουν οι γονείς στο μυαλό τους. Χρειάζεται μια προσπάθεια προσαρμογής και κατανόησης που μπορεί να αρχίσει ήδη από την περίοδο της εγκυμοσύνης. Το να αναγνωρισθούν από νωρίς οι ιδιαιτερότητες και ο χαρακτήρας του παιδιού που θα γεννηθεί βοηθάει στη δημιουργία υγιών σχέσεων παιδιών - γονέων.

Η πρώιμη σχέση με το βρέφος
Η προσωπικότητα του βρέφους
Παλιότερα πιστεύαμε ότι το βρέφος είναι ένα παθητικό όν αποκλεισμένο από τον κόσμο λόγω της ανικανότητάς του να αντιληφθεί, και εξαρτιόταν αποκλειστικά από τις φροντίδες που του παρείχε η μητέρα.

Πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ότι από τη γέννησή τους τα βρέφη έχουν ανεπτυγμένες όλες τις αισθήσεις και αντιδρούν στα ερεθίσματα που προέρχονται από το περιβάλλον τους. Από τις πρώτες μέρες της ζωής του π.χ. το βρέφος μπορεί να αναγνωρίσει τη φωνή της μητέρας του και να στρέψει το κεφάλι του όταν του μιλάει. Μπορεί επίσης να αναγνωρίσει τη μυρωδιά του στήθους της μητέρας του και να το προτιμήσει από το στήθος μιας άλλης γυναίκας.
Πολύ νωρίς αρχίζει να βλέπει και να διαχωρίζει τα αντικείμενα με βάση το σχήμα και το μέγεθός τους. Σε ηλικία 2 – 4 μηνών αρχίζει να εστιάζει το βλέμμα του σε λεπτομέρειες του ανθρώπινου προσώπου και να αναγνωρίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μητέρας του.

Η διαπίστωση αυτών των πρώιμων ικανοτήτων του δίνει μια θέση ενεργού συνομιλητή απέναντι στη μητέρα.
Τα βρέφη εκφράζουν επίσης πολύ καθαρά τα συναισθήματά τους: φωνάζουν, κλαινε, χαμογελούν, διεγείρονται, ησυχάζουν, παρακολουθούν. Προσπαθούν πολύ νωρίς να επικοινωνήσουν με τη μητέρα τους και με εκείνους που τα φροντίζουν. Οι μιμικές του προσώπου και οι πρώιμοι ήχοι έχουν αξία γλώσσας, υπό την προϋπόθεση ότι τα άτομα του περιβάλλοντος είναι ευαισθητοποιημένα και προσεκτικά στις συναισθηματικές εκφράσεις του βρέφους.

Φαίνεται ότι τα βρέφη διαφέρουν μεταξύ τους ως προς την έκφραση των συναισθημάτων, την ενεργητικότητα και την ευσυγκινησία. Άλλα είναι συνεχώς δραστήρια , με μεγάλη ετοιμότητα να αντιδράσουν στα ερεθίσματα, άλλα είναι περισσότερο παθητικά. Άλλα είναι οξύθυμα και ευερέθιστα, κλαινε με το παραμικρό και δεν παρηγορούνται εύκολα ενώ άλλα είναι ήρεμα και δείχνουν συνεχώς ευχαριστημένα. Ορισμένα τους αρέσει να τα κρατούν αγκαλιά και απολαμβάνουν τη σωματική επαφή ενώ άλλα είναι αδιάφορα ή ενοχλούνται από τα χάδια και τις περιποιήσεις αυτών που τα φροντίζουν.

Υπάρχουν κλίμακες αξιολόγησης που από τις πρώτες μέρες της ζωής μας επιτρέπουν ναδιακρίνουμε την «προσωπικότητα» του βρέφους.

Σχηματικά μπορούμε να κατατάξουμε τα βρέφη σε τρεις τύπους:
α) εύκολα βρέφη: προσαρμόζονται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία σε νέα γεγονότα, έχουν μια ικανότητα να ρυθμίζουν τις βιολογικές λειτουργίες (τρωνε, κοιμούνται σύμφωνα με το πρόγραμμα που τους προτείνεται), είναι συνήθως χαρούμενα και χαμογελαστά,
β) δύσκολα βρέφη: γκρινιάζουν συνεχώς και δεν δείχνουν ποτέ ευχαριστημένα, δυσκολεύονται να προσαρμοστούν και να αποκτήσουν σταθερά ωράρια ύπνου και φαγητού,
γ) παθητικά βρέφη: δεν παρουσιάζουν θετικές ή αρνητικές αντιδράσεις αλλά δείχνουν μεγάλη παθητικότητα, είναι απομονωμένα και δεν φαίνονται να παίρνουν ευχαρίστηση από την επικοινωνία με τους άλλους.

Η πρώιμη σχέση με τη μητέρα
Όπως έχει αλλάξει η εικόνα που είχαμε για το βρέφος, έχουν επίσης μεταβληθεί οι αντιλήψεις για τη μητρική λειτουργία, που δεν θεωρείται πλέον ότι περιορίζεται στην παροχή φροντίδων.
Είναι ευνόητο ότι τα βρέφη με διαφορετική προσωπικότητα απαιτούν από τη μητέρα διαφορετικούς τρόπους μεταχείρισης και προκαλούν διαφορετικά συναισθήματα και αντιδράσεις. Η μητέρα οφείλει να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται στα μηνύματα του βρέφους έτσι ώστε από την αρχή της ζωής να εγκατασταθεί μια ισότιμη αλληλεπιδραστική σχέση.

Στην πρώιμη αυτή φάση οι τρόποι επικοινωνίας είναι εξωλεκτικοί. Τα συναισθήματα, οι συγκινήσεις, οι αντιθέσεις δεν εκφράζονται με λέξεις. Οι συνθήκες διαλόγου που η μητέρα εγκαθιστά περνούν από το σώμα της π.χ. τη μυϊκή χαλάρωση που το βρέφος αντιλαμβάνεται όταν είναι στην αγκαλιά της, ο τρόπος που το κρατάει για να το θηλάσει ή να το πλύνει, τα αγγίγματα, τα χάδια, τα φιλία.

Από τις πρώτες μέρες της ζωής του βρέφους το βλέμμα αποτελεί τον κύριο τρόπο εγκατάστασης της σχέσης. Πολύ νωρίς η επαφή «βλέμμα με βλέμμα» διαμορφώνει την ποιότητα της σχέσης. Μπορούμε να παρατηρήσουμε την απεικόνιση μιας «συμβιωτικής σχέσης» (ο ένας πνίγεται στο βλέμμα του άλλου) ή την πλήρη αδιαφορία (ο ένας αγνοεί τον άλλον). Ορισμένες μητέρες αντλούν ικανοποίηση απ’ αυτή τη βλεμματική επαφή, ενώ άλλες δεν μπορούν να νοιώσουν τέτοια συναισθήματα και αντιδρούν με άγχος.

Μια άλλη ένδειξη της λειτουργίας της σχέσης είναι οι ήχοι, κλάματα, κραυγές που εκπέμπει το βρέφος και οι απαντήσεις που προκαλούν τη μητέρα. Συνήθως τα κλάματα του μωρού μεταδίδουν στον ενήλικα το αίσθημα της επείγουσας ανάγκης στην οποία πρέπει να απαντήσει αμέσως. Τα βρέφη παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στη συχνότητα και τη διάρκεια του κλάματος. Η μητέρα από πολύ νωρίς, μέσα στις 3 – 4 πρώτες ημέρες, είναι ικανή να ξεχωρίσει τη σημασία του κλάματος και να απαντήσει με τον κατάλληλο τρόπο. Πειραματικά έχει διαπιστωθεί ότι το κλάμα της πείνας κατά την περίοδο του θηλασμού προκαλεί μια αύξηση της επιδερμικής θερμοκρασίας στο στήθος της μητέρας.

Αργότερα θα προστεθούν οι λέξεις που μεταφέρουν τα συναισθήματα. Το βρέφος δεν κατανοεί την σύνταξη, ούτε το σημασιολογικό περιεχόμενο των λόγων της μητέρας του. Είναι όμως τα ρυθμικά χαρακτηριστικά της φωνής της που το διεγείρουν, το καθησυχάζουν, του μεταδίδουν τα συναισθήματά της.
Η μητρική σχέση θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από αποκλειστικότητα, πρωιμότητα, και σταθερότητα.
Η αποκλειστικότητα είναι σημαντική για την δημιουργία της σχέσης. Οι φροντίδες πρέπει να παρέχονται βασικά από ένα μόνο πρόσωπο. Η πρωιμότητα προϋποθέτει την ουσιαστική παρουσία αυτού του προσώπου από την αρχή της ζωής και η σταθερότητα την καθημερινή στοργική μέριμνα και τη διαρκή εκδήλωση αγάπης και προστασίας.

Η αρχή που διέπει την σχέση αλληλεπίδρασης μητέρας – βρέφους είναι ότι η μητέρα αναγνωρίζει τις ανάγκες του βρέφους και είναι διαθέσιμη να απαντήσει άμεσα. Ταυτόχρονα πρέπει να εκτιμήσει τις ικανότητες του βρέφους, να δεχθεί αυτή την απάντηση και να του επιτρέπει να αποσύρεται από τη σχέση όταν η ικανότητα εγρήγορσής του εξαντλείται.






Ο ρόλος του πατέρα
Ο ρόλος του πατέρα στην πρώιμη φάση της ζωής του παιδιού έχει λιγότερο μελετηθεί από εκείνον της μητέρας. Το πέρασμα στην πατρότητα θεωρείται μια «κρίση» που φέρνει σοβαρές ανακατατάξεις στον ψυχισμό του άντρα και στη σχέση με τη σύντροφό του.

Οι μέλλοντες πατέρες είτε εγκλωβίζονται σε σχήματα προκαθορισμένα από την προσωπική τους ιστορία, από την πατρική τους οικογένεια ή από πολιτισμικές συνθήκες, είτε αντιμετωπίζουν δημιουργικά τη νέα κατάσταση εμπλουτίζοντας την προσωπική και επαγγελματική τους ζωή.

Η ικανότητα του πατέρα να εγκαταστήσει μια πλούσια σχέση με το βρέφος αποτέλεσε θέμα επιστημονικής μελέτης της τελευταίας δεκαετίας. Μέχρι τότε επικρατούσε η άποψη σύμφωνα με την οποία οι πατέρες είχαν ως λειτουργία να βοηθούν τις γυναίκες τους να γίνουν μητέρες.

Τα τελευταία χρόνια κυρίως στις βιομηχανικές χώρες, οι πατέρες συμμετέχουν από νωρίς στη φροντίδα των παιδιών τους. Έρευνες περιγράφουν την υπερηφάνεια και την ευχαρίστηση που έχουν όταν ασχολούνται με τα βρέφη τους. Έχει παρατηρηθεί ότι η σχέση του πατέρα με το βρέφος έχει κυρίως ένα σωματικό χαρακτήρα και είναι πιο διεγερτική για το βρέφος. Οι πατέρες ξεκινούν συχνότερα απ’ ότι οι μητέρες παιγνίδια αγγίγματος και κοιτάγματος και το απολαμβάνουν περισσότερο. Αυτές οι διαφορές παρατηρούνται στο τέλος του πρώτου μήνα και ξαναβρίσκονται ανάμεσα στον 8ο και 24ο μήνα.

Επίσης ο πατέρας παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της ικανότητας του βρέφους να ξεκινήσει μια σχέση με άγνωστα πρόσωπα. Αυτή η διαφορά φαίνεται κυρίως στα αγόρια. Ενός έτους είναι περισσότερο κοινωνικά και έχουν μικρότερη φοβία για τους ξένους, όταν ο πατέρας έχει εμπλακεί συστηματικά στην φροντίδα τους. Αντίθετα τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς τον πατέρα τους είναι ανίκανα να ρυθμίσουν τις βίαιες αντιδράσεις τους και είναι περισσότερο επιθετικά προς τους συνομήλικούς τους.

Η συμμετοχή του πατέρα για την υγιή ψυχική ανάπτυξη του παιδιού αποδεικνύεται απαραίτητη. Ο πατέρας δεν αρκεί να αναγνωρισθεί ως φυσικός γεννήτορας αλλά χρειάζεται να ακολουθεί και να παρευρίσκεται δίπλα στο παιδί του από τα πρώτα στάδια της βρεφικής ζωής.

Συμπερασματικά φαίνεται ότι οι σχέσεις ανάμεσα στο βρέφος και σε εκείνους που το ανατρέφουν καθορίζονται από αλληλεπιδράσεις. Η ποιότητα των αλληλεπιδράσεων εξαρτάται από την ψυχική κατάσταση των γονέων και από την ιδιοσυγκρασία τού βρέφους που με την σειρά του μπορεί να την επηρεάσει άμεσα. Η νέα προσέγγιση των αναπτυξιακών διαδικασιών πού συντελούνται τον πρώτο χρόνο τής ζωής δείχνει πόσο σημαντικές είναι οι πρώιμες σχέσεις για την γένεση τού ανθρώπινου ψυχισμού.


Συνήθη προβλήματα του βρέφους
Τα συχνότερα συναντούμενα προβλήματα της βρεφικής ηλικίας είναι οι διαταραχές του ύπνου και της διατροφής.
Α) Διαταραχές του ύπνου
Οι διαταραχές ύπνου συναντώνται όλο και συχνότερα και αποτελούν την κύρια έκφραση δυσφορίας του βρέφους. Οι διαταραχές αυτές είναι συνήθως καλής πρόγνωσης. Δεν πρέπει εντούτοις να παραγνωρίζονται, κυρίως για τον εκνευρισμό και τα προβλήματα που δημιουργούν στην οικογένεια.
Οι ανάγκες του νεογέννητου σε ύπνο είναι 17 ώρες την ημέρα. Τις πρώτες εβδομάδες οι φάσεις ύπνου/εγρήγορσης έχουν διάρκεια 3 – 4 ωρών και κατά συνέπεια είναι φυσιολογικό το μωρό να ξυπνά στη διάρκεια της νύχτας μέχρι το δεύτερο μήνα. Γύρω στον τέταρτο μήνα αρχίζει να οργανώνεται μια εναλλαγή ημερησίου και νυχτερινού ύπνου που επαφίεται στις συνθήκες ζωής να σταθεροποιηθεί. Στην ηλικία του ενός έτους, το παιδί έχει ανάγκη από 15 ώρες ύπνο και κοιμάται δύο φορές μέσα στην ημέρα.

Από μελέτη 200 φυσιολογικών παιδιών διαπιστώθηκε ότι την πρώτη περίοδο 4 ωρών μη διακοπτόμενου ύπνου την αποκτούν 70% σε ηλικία 3 μηνών, 15% σε ηλικία 6 μηνών και 10% σε ηλικία ενός έτους. Δεν υπάρχει διαφορά φύλου σε σχέση με την ηλικία ομαλοποίησης του ύπνου αλλά τα αγόρια ξυπνούν συχνότερα από τα κορίτσια. Ο αριθμός των νυχτερινών ξυπνημάτων δεν έχει σχέση με την διάρκεια του ημερησίου ύπνου, αν και η διάρκεια του νυχτερινού ύπνου μπορεί να είναι μειωμένη αν το βρέφος κοιμάται πολλές ώρες την ημέρα.

Γενικά είναι παραδεκτό ότι προσπάθειες ομαλοποίησης του ύπνου πρέπει να γίνουν ανάμεσα στον 4ο – 6ο μήνα της ζωής γιατί μετά γίνεται δυσκολότερο.

Η καταγραφή με βίντεο στο σπίτι και σε εργαστήρια ύπνου έδειξε ότι όλα τα βρέφη ξυπνάνε κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά τα περισσότερα ξανακοιμούνται χωρίς να ενοχλήσουν τους γονείς τους.

Οι πραγματικές αϋπνίες κάνουν την εμφάνισή τους πολύ πρώιμα, ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής. Οι περίοδοι ύπνου είναι πολύ σύντομες και διακόπτονται από κλάματα που δύσκολα σταματούν, μια κατάσταση που πολύ γρήγορα αλλάζει τη ζωή της οικογένειας. Οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να διακόψουν τον δικό τους ύπνο και να αφιερώσουν πολύ χρόνο προσπαθώντας να κάνουν το παιδί να ξανακοιμηθεί. Το επόμενο πρωί τους βρίσκει κουρασμένους, εκνευρισμένους, με κακή απόδοση στην εργασία τους και με υπερβολικό άγχος.

Η αϋπνία του βρέφους μπορεί να οφείλεται σε ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες ή οργανικά αίτιαπ.χ. βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα παρουσιάζουν συχνότερα διαταραχές ύπνου. Άλλοτε όμως αντανακλά τη δυσκολία της σχέσης με τη μητέρα. Αϋπνίες παρατηρούνται σε περιόδους επιστροφής της μητέρας στην εργασία ή σε κάποιο άλλο αποχωρισμό. Μπορεί επίσης να προέρχονται απόυπερφόρτωση ερεθισμάτων που εμποδίζουν το βρέφος να χαλαρώσει και να κοιμηθεί. Πρόκειται για αγχώδεις μητέρες που μιλάνε συνέχεια στο παιδί, το ξυπνάνε να δουν αν αναπνέει καλά κλ.π.

Από τον δεύτερο χρόνο, η σημασία της αϋπνίας αλλάζει καθώς παρεμβαίνει το άγχος του αποχωρισμού: το «να πάει να κοιμηθεί» σημαίνει για το παιδί να μείνει μόνο του, να αποχωριστεί τη μητέρα του και να μείνει στο σκοτάδι με μόνη συντροφιά τις φαντασιώσεις του. Έτσι, για να αφεθεί στον ύπνο έχει ανάγκη να περιτριγυρίζεται από αγαπημένα αντικείμενα (κουκλάκια, ζωάκια), να βυζαίνει το δάχτυλό του, να επαναλαμβάνει τις ίδιες κινήσεις και τελετουργίες που το απαλλάσσουν από το άγχος.

Στην προσχολική ηλικία παρατηρούνται οι νυχτερινοί τρόμοι και οι εφιάλτες. Στους νυχτερινούς τρόμους το παιδί χωρίς να ξυπνήσει ανασηκώνεται στο κάθισμά του και κοιτάζει έντρομο χωρίς πραγματικά να βλέπει. Το επόμενο πρωί δεν θυμάται να πει τι το είχε τρομάξει. Στους εφιάλτες αντίθετα το παιδί ξυπνάει φοβισμένο και διηγείται ένα άσχημο όνειρο. Οι νυχτερινοί τρόμοι και οι εφιάλτες είναι συχνά φαινόμενα της πρώτης παιδικής ηλικίας και συνήθως βελτιώνονται ή εξαφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου.

Β) Διαταραχές διατροφής
Οι διαταραχές διατροφής αποτελούν πηγή ανησυχίας για τους γονείς και είναι από τις πιο συχνές αιτίες νοσηλείας σε παιδιατρικά τμήματα. Το γεγονός αυτό δεν είναι περίεργο, γιατί ακριβώς η διατροφή είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η σχέση μητέρας παιδιού. Για το ίδιο το βρέφος η διατροφή έχει μια διπλή λειτουργία, από την μια ικανοποιώντας την πείνα και τη δίψα τουκαι από την άλλη, παρέχοντάς του στοματική ευχαρίστηση μέσα από τις κινήσεις των χειλιών, της γλώσσας, του ουρανίσκου και του φάρυγγα, ευχαρίστηση η οποία είναι απαραίτητη για τηφυσιολογική λιβιδινική ανάπτυξη του παιδιού.

Η κυριότερη διαταραχή είναι η ανορεξία. Ορισμένα βρέφη δυσκολεύονται από τις πρώτες μέρες της ζωής τους να θηλάσουν. Οι κινήσεις πιπιλίσματος και κατάποσης συνδυάζονται άσχημα με αποτέλεσμα πολλές φορές το παιδί να φτύνει το γάλα. Αυτά τα βρέφη είναι συνήθως διεγερτικά, με απότομες κινήσεις των μελών και αντανακλούν μια αίσθηση δυσφορίας.

Υπάρχουν επίσης και βρέφη παθητικά, τα οποία εκδηλώνουν αδιαφορία όχι μόνο για τη λήψη τροφής αλλά οτιδήποτε έχει σχέση με την στοματική ευχαρίστηση. Δεν βάζουν το δάχτυλο στο στόμα, δεν αναζητούν την πιπίλα, ούτε το στήθος της μητέρας τους. Είναι σαν να τους λείπει η διάθεση να ευχαριστηθούν και να ζήσουν.

Στις ακραίες περιπτώσεις οι δυσκολίες στη λήψη τροφής μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστέρηση της ανάπτυξης. Το ότι ψυχολογικοί λόγοι μπορεί να είναι υπεύθυνοι για τη καθυστέρηση της ανάπτυξης έχει ήδη μελετηθεί και περιγραφεί σαν «σύνδρομο δυστροφίας μη οργανικής αιτιολογίας» σε παιδιά τα οποία ενώ είναι σωματικά υγιή αδυνατούν να πάρουν βάρος.

Μια άλλη μορφή ανορεξίας της βρεφικής ηλικίας είναι η «ανορεξία της αντίθεσης» που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου της ζωής με τη μορφή της άρνησης της τροφής κυρίως της στερεάς. Αυτά τα παιδιά έχουν μια καλή φυσική κατάσταση και μια φυσιολογική ψυχολογική ανάπτυξη. Η άρνηση της τροφής εμφανίζεται σε μια στιγμή που το παιδί αποκτά ένα ορισμένο βαθμό αυτονομίας και προσπαθεί να επιβληθεί στη σχέση με τη μητέρα. Ο αποθηλασμός, η προσθήκη νέων τροφών, η αλλαγή διαιτολογίου ή πίεση για την διατροφή μπορεί να είναι το έναυσμα γι’ αυτή τη συμπεριφορά του παιδιού. Ξεκινάει μια περίοδος έντονων συγκρούσεων και καταστάσεων εκνευρισμού όπου η μητέρα δοκιμάζει τα πάντα για να καταφέρει το παιδί να τελειώσει έστω και ένα γεύμα. Εκείνο αρνείται πεισματικά, σκορπάει το φαγητό του στο πάτωμα και παίρνει κάποιο είδος ικανοποίησης αρνούμενο να υποκύψει στα παρακάλια της μητέρας.

Η απλή αυτή αντιδραστική μορφή ανορεξίας υποχωρεί όταν κατευνάσει το άγχος της μητέρας, παύσει η πίεση και μεταβληθεί η συμπεριφορά της ως προς τη διατροφή.

Εμετοί μπορεί να συνοδεύσουν την ανορεξία και αποτελούν απάντηση στην πίεση που ασκεί η μητέρα την ώρα του φαγητού. Στη συνέχεια εγκαθίστανται και πιθανόν να συνεχίζονται για μήνες ή και για χρόνια ενώ η αρχική ανορεξία έχει ξεχαστεί. Άλλοτε παρουσιάζονται ξαφνικά, για παράδειγμα στη διάρκεια ενός χωρισμού από τη μητέρα, οπότε εκφράζουν την απελπισία του παιδιού και το άγχος του αποχωρισμού. Στην περίπτωση αυτή αντιστοιχούν σε μια τάση αυτοκαταστροφής και το παιδί χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη.

1.8.11

Συζητώντας με τα παιδιά για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

Η διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας στον γονιό είναι ένα συνταρακτικό γεγονός για τον ίδιο και για την οικογένειά του. Ειδικότερα όταν υπάρχουν μικρά παιδιά στην οικογένεια, οι γονείς αναρωτιούνται αν θα πρέπει να τους μιλήσουν για την ασθένεια, τι να τους πουν, πότε να τους μιλήσουν.
Καταρχήν, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τα παιδιά χρειάζεται να είναι ενήμερα γι’αυτό που συμβαίνει στον γονιό τους. Συχνά οι γονείς αποφεύγουν να μιλήσουν στα παιδιά τους γιατί ανησυχούν ότι θα τα στενοχωρήσουν ή ότι δεν θα καταλάβουν αυτά που θα τους πουν ή ότι τα ίδια δεν έχουν καταλάβει τίποτα από αυτά που συμβαίνουν στο γονιό τους. Όμως, γνωρίζουμε ότι τα παιδιά αναγνωρίζουν οποιαδήποτε αλλαγή στους γονείς τους και αισθάνονται την ανησυχία που υπάρχει στο περιβάλλον τους. Εάν δεν τους εξηγηθεί τι συμβαίνει, εκείνα προσπαθούν να δώσουν από μόνα τους εξηγήσεις καταφεύγοντας συνήθως σε τρομαχτικά σενάρια όπου τα ίδια νιώθουν υπεύθυνα γι’αυτό που συμβαίνει, ότι είναι μια τιμωρία για κάτι που έκαναν.

Είναι λοιπόν σημαντικό, όταν τα παιδιά έχουν ερωτήματα ή δείχνουν να τα απασχολεί κάτι, να συζητηθεί μαζί τους τι συμβαίνει και να τους δοθεί η δυνατότητα να εκφράσουν τις δικές τους σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Αρχικά, θα πρέπει ο ίδιος ο γονιός να είναι ενήμερος για την ασθένεια αυτή. Καλό είναι να επικεντρωθεί στο παρόν αναφερόμενος στο πώς έχουν τα πράγματα τώρα και πως για το μέλλον δεν γνωρίζει ακόμα πώς θα είναι. Το σημαντικό είναι να τονιστεί πως ο γονιός δεν αντιμετωπίζει μόνος του την κατάσταση, αλλά έχει γιατρούς που τον φροντίζουν και πως υπάρχουν φάρμακα που καθυστερούν την εξέλιξη της ασθένειας.

Πηγή:
«Πώς να μιλήσετε για την σκλήρυνση κατά πλάκας με τα παιδιά σας». Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιατρική Σχολή, Παιδοψυχιατρική Κλινική, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγ. Σοφία».

5.7.11

Και τα συναισθήματα έχουν το...μουσείο τους!

Άκρως ενδιαφέρουσες οι δραστηριότητες που αναπτύσσει το μουσείο συναισθημάτων παιδικής ηλικίας. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του μουσείου:

www.mce.gr

4.6.11

Όταν η γιαγιά είναι η νταντά του!

Της Ελένης Χαδιαράκου

Σίγουρα θα ήσασταν πολύ πιο ήσυχη γνωρίζοντας ότι το παιδί είναι με τη μητέρα σας όση ώρα λείπετε. Από την άλλη, είστε σίγουρη ότι η γιαγιά θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να το κακομάθει. Ποια είναι τα «υπέρ» και τα «κατά» της γιαγιάς-baby sitter;

Η Κατερίνα, η φίλη μου, δεν είχε άλλη επιλογή. Η γυναίκα που είχε προσλάβει για να κρατάει το μικρό της γιο, έπρεπε να φύγει επειγόντως για τη Βουλγαρία, και ο κοντινότερος παιδικός σταθμός ήταν ήδη υπερπλήρης. Ο μόνος άνθρωπος που μπορούσε να της δώσει αυτή τη στιγμή λύση ήταν η μητέρα της. Μιας που ο μπαμπάς της δεν είχε βγει ακόμη στη σύνταξη, και η μαμά της είχε ως επάγγελμα τα οικιακά, σκέφτηκε πως θα ήθελε πολύ να βρίσκεται κάθε μέρα με το εγγόνι της. Ήταν η καλύτερη λύση για όλους. Ο δίχρονος Κωνσταντίνος λάτρευε τη γιαγιά του, και εκείνη το ίδιο. Επίσης, ήταν ακόμη πολύ νέα και δραστήρια. Το μόνο πρόβλημα ήταν πως η μητέρα της είχε ήδη μια έντονη κοινωνική ζωή. Κάθε πρωί πήγαινε γυμναστήριο και σχεδόν κάθε απόγευμα συναντιόταν με τις φίλες της. Πώς θα μπορούσε η Κατερίνα να της ζητήσει μια full time απασχόληση με το μικρό; Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα ήταν πως η μαμά της ήταν ιδιαίτερα παρεμβατική ως άνθρωπος. Θα έκοβε το γάλα του μικρού όταν εκείνη έκρινε σκόπιμο, και θα τον τάιζε ό,τι εκείνη επιθυμούσε. Επίσης, το πρόγραμμα που με τόσο κόπο είχε φροντίσει η ίδια να διαμορφώσει, με τη μαμά της θα ήταν μια χαμένη υπόθεση. Η μαμά της Κατερίνας, ως έξυπνη και δραστήρια πενηντάρα, δεν θα δεχόταν ποτέ διαταγές. Σαν να την άκουγε: «Ναι, πες μας τώρα πώς να μεγαλώσουμε παιδιά…». Από την άλλη, ήταν ένας άνθρωπος έμπιστος και αγαπητός στο παιδί…Το δίλημμα της φίλης μου ήταν αδιέξοδο.

Του παιδιού μου το παιδί, δυο φορές παιδί μου
«Πολλές γιαγιάδες, κυρίως με έντονο ταμπεραμέντο, απαιτούν να αναμειγνύονται στην ανατροφή των εγγονιών τους, γιατί θεωρούν πως, επειδή είναι μεγαλύτερες, ''ξέρουν'' και ''κάνουν'' πάντα το σωστό. Έτσι, αρνούνται να δώσουν τη σκυτάλη στη μητέρα, την οποία συχνά ακυρώνουν. Έτσι, η μητέρα κινδυνεύει να νιώσει πάλι κόρη, παρά μια ισορροπημένη μαμά. Ιδιαίτερα σήμερα που η μητρότητα αναβάλλεται για μετά τα τριάντα, η κοπέλα διατηρεί για μεγαλύτερο διάστημα την ιδιότητα της κόρης. Οπότε, όταν αυτή γεννήσει, η μητέρα της (δηλαδή η γιαγιά) αισθάνεται ξανά ''αρχηγός'' και αποδίδει στη νέα μητέρα το ρόλο της μεγαλύτερης αδερφής», λέει η Αναστασία Φρόντζου-Χρηστίδη. Έτσι, δικαιολογείται αυτό που αρκετές μητέρες μάς αναφέρουν: «Αισθάνομαι θεατής στο μεγάλωμα του παιδιού μου, το οποίο το νιώθω περισσότερο σαν αδερφάκι μου παρά σαν παιδί μου!». Η αλήθεια είναι πως «καθήκον» των παππούδων είναι να διασκεδάζουν και να φροντίζουν τα εγγόνια τους, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα το ρόλο του γονέα. Στην περίπτωση που δεν συμβαίνει αυτό, συνήθως δημιουργείται σύγχυση ρόλων και οι παππούδες αποκτούν δικαιώματα να παρεμβαίνουν στα του σπιτιού και της οικογένειας. Σημαντικό ρόλο παίζει η στάση που θα κρατήσει το νέο ζευγάρι, προκειμένου να αποφευχθούν συγκρούσεις και προστριβές που θα είναι εις βάρος όλων. Πολλές φορές, οι ίδιοι οι γονείς επιτρέπουν την υπεραπασχόληση των παππούδων με τα μικρά, γιατί πολύ απλά έτσι βολεύονται! Κι όταν πάει κάτι στραβά, διαμαρτύρονται και ενοχοποιούν τους παππούδες-γιαγιάδες. Οι γονείς, όμως, θα πρέπει να έχουν πάντα τον πρώτο λόγο στην τήρηση της πειθαρχίας και του προγράμματος, όπως και στον καθορισμό των υποχρεώσεων και των ευθυνών των παιδιών μέσα στο σπίτι. Οι παππούδες, από την άλλη, πρέπει να είναι ξεκούραστοι ώστε να διασκεδάζουν τα εγγόνια, χωρίς να υπάρχει η καθημερινή τριβή των παρατηρήσεων ή η προσπάθεια διαπαιδαγώγησης. Είναι εκείνοι που θα τα πάνε βόλτα, θα τα κρατήσουν κάποιο Σαββατοκύριακο διασκεδάζοντάς τα ή κάποιο βράδυ για να διευκολύνουν την έξοδο των γονιών. Έτσι, έχουμε ξεκούραστους γονείς που μπορούν να έχουν και προσωπική ζωή, χαρούμενα παιδιά που τα μεγαλώνουν ξεκούραστοι άνθρωποι, και ευτυχισμένους παππούδες που έχουν μια θετική απασχόληση και έναν πραγματικό σκοπό ύπαρξης στην τρίτη ηλικία. Με αυτό τον καταμερισμό απασχόλησης όλων, επιτυγχάνεται μια γαλήνια και ξεκούραστη συμβίωση και ένας ολοκληρωμένος κύκλος οικογένειας με ενεργούς και ξεκάθαρους ρόλους των εμπλεκομένων.

Μήπως οι παππούδες τα κακομαθαίνουν;
Ως γονείς, μπορεί να ήταν αυστηροί. Από τη στιγμή, όμως, που θα αποκτήσουν εγγονάκι, μεταμορφώνονται! Ποια λάθη κάνουν ο παππούς και η γιαγιά και με ποιον τρόπο μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση;
-Δεν λένε ποτέ «όχι» σε όσα τους ζητούν τα παιδιά (τους αγοράζουν ό,τι ζητήσουν, τους μαγειρεύουν τα φαγητά που επιθυμούν κ.ο.κ.).
-Ακυρώνουν τους γονείς (και, μάλιστα, μπροστά στο παιδί) αντιλέγοντας σε κάτι που θα πουν στο παιδί τους, όπως «Πρέπει...» ή «Είναι καλό...», με τη γνωστή φράση «Άσ' το, παιδί είναι!».
-Πολλές φορές, λόγω της ηλικίας τους, δεν έχουν την αντοχή να παίξουν μαζί τους, με αποτέλεσμα να τα αφήνουν με τις ώρες μπροστά στην τηλεόραση, αρκεί να μην τους ενοχλούν και να είναι ήσυχα.
-Δωροδοκούν τα παιδιά με ακατάλληλα σνακ (τσιπς, παγωτά, γλυκά κτλ.), προκειμένου να πάψουν να διαμαρτύρονται.
-Δεν θέτουν όρια οι ίδιοι, αποφεύγοντας να χαλάσουν την καλή εικόνα των αγαπημένων παππούδων προς τα παιδιά, με αποτέλεσμα αυτά να συμπεριφέρονται ανεξέλεγκτα, είτε χτυπώντας τους άλλους είτε καταστρέφοντας αντικείμενα είτε λέγοντας απαγορευμένες λέξεις και κάνοντας πράγματα που δεν επιτρέπουν οι γονείς.

Τι να κάνετε...
… Για να καταλάβουν πως είναι οι παππούδες και όχι οι γονείς
Οι παππούδες είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της οικογένειας (ιδιαίτερα της ελληνικής) και συμμετέχουν με τον τρόπο τους στην ανατροφή των παιδιών. Ωστόσο, οι ρόλοι μέσα στην οικογένεια πρέπει να είναι ξεκάθαροι.
Μια ήρεμη συζήτηση με τη μητέρα σας ή και τους δύο παππούδες μαζί, είναι απαραίτητη όταν εκείνοι αρχίζουν να συμπεριφέρονται στο παιδί κτητικά ή διαφορετικά απ’ ό,τι θα θέλατε. Το πιο ασφαλές, βέβαια, είναι ο καθένας να συμβουλεύει και να καθοδηγεί τους δικούς του γονείς. Έτσι, θα αποφευχθούν παρεξηγήσεις του τύπου: «Μας μάλωσε ο γαμπρός» ή «Μας έκανε παρατήρηση η νύφη»!
Εξηγήστε στους παππούδες πως, αν κάποια συμπεριφορά του παιδιού τούς προβληματίζει, είναι προτιμότερο να συμβουλευτούν τους γονείς για το τι πρέπει να κάνουν, παρά να αγχωθούν μέχρι να βρουν μόνοι τους τι είναι καλύτερο για το παιδί.
Μιλήστε με μια φωνή: Ο σύντροφός σας και εσείς θα πρέπει εξαρχής να συμφωνείτε στους κανόνες που θα θέσετε στους δικούς σας ή στους δικούς του γονείς. Και, φυσικά, μη βάλετε ποτέ το παιδί να πάρει θέση ανάμεσα στα «θέλω» τα δικά σας και αυτά των παππούδων του.
Βάλτε σαφή όρια: Θέστε τους δικούς σας κανόνες και πρόγραμμα, επιτρέποντας ωστόσο, κάποιες φορές, κι αν είναι απαραίτητο, μια ελαστικότητα. Για παράδειγμα, επιτρέψτε στα παιδιά σας να δουν μισή ώρα παραπάνω τηλεόραση στη γιαγιά και στον παππού, αλλά ξεκαθαρίστε ότι αφενός μεν τα προγράμματα που θα παρακολουθούν να είναι κατάλληλα για την ηλικία τους, αφετέρου δε θα πρέπει να συμμορφώνονται με μια συγκεκριμένη ώρα για βραδινό ύπνο.
«Εκμεταλλευτείτε» την αδυναμία τους: Κατευθύνετε την ελαστικότητα που δείχνουν οι παππούδες προς όφελος δικό σας, αλλά και των παιδιών. Για παράδειγμα, αφού ξέρετε ότι πρόκειται να πάρουν δώρα στα παιδιά σας, δώστε τους ιδέες για το τι να αγοράσουν, τι να προτιμήσουν και τι να αποφύγουν.

Τα «υπέρ»

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η συμμετοχή των παππούδων και γιαγιάδων στο μεγάλωμα των εγγονιών είναι σημαντική. Εκτός από πολλά άλλα καλά, τους δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να διορθώσουν λάθη που ενδεχομένως έκαναν με την ανατροφή των δικών τους παιδιών. Οι τύψεις και οι ενοχές που μπορεί να τους βασανίζουν από λανθασμένες κινήσεις του παρελθόντος, ενέργειες, συμπεριφορές, βρίσκουν διέξοδο και απαλύνονται μέσα από το μεγάλωμα των εγγονιών τους.
Η προσφορά τους, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, δεν μπορεί να συγκριθεί με κάποιας νταντάς. Μια baby sitter είναι, εκ των πραγμάτων, ένας ξένος άνθρωπος που αμοίβεται για τις υπηρεσίες του και, ως εκ τούτου, είναι αρκετά δύσκολο, έως ακατόρθωτο, να αγαπήσει το παιδί και να νοιαστεί γι’ αυτό όπως ο παππούς και η γιαγιά, σύμφωνα με την Αναστασία Φρόντζου-Χρηστίδη.
Επιπλέον, έμμεσα τους ανατίθεται ο ρόλος του γονιού. Όσοι από τους παππούδες και τις γιαγιάδες ένιωθαν ότι είχαν χάσει το γονεϊκό τους ρόλο από τη στιγμή που ενηλικιώθηκαν τα παιδιά τους, τώρα έχουν την ευκαιρία να τον ξαναζήσουν. Ωστόσο, αυτή τη φορά ο βαθμός άγχους είναι μικρότερος, αφού την ουσιαστική και τελική ευθύνη των παιδιών έχουν οι ίδιοι οι γονείς. Έτσι, χαίρονται περισσότερο την παιδική παρουσία -κάτι που, ίσως, στα νιάτα τους και σαν γονείς δεν είχαν το χρόνο ή την ψυχική ηρεμία να απολαύσουν- και νιώθουν πιο ολοκληρωμένοι.
Η σχέση του παιδιού με τον παππού και τη γιαγιά χαρακτηρίζεται από ζεστασιά και οικειότητα. Αυτό βοηθά το παιδί, γιατί στη ζωή του υπάρχουν δύο πρόσωπα στα οποία μπορεί να μιλήσει πιο ανοιχτά και να εμπιστευτεί. Η υγιής σχέση που δημιουργείται στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, συνεχίζεται και μετά την ενηλικίωσή του, γεγονός που σημαίνει ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες εξακολουθούν να συμμετέχουν στη ζωή των εγγονιών τους.
Τα οφέλη για τα εγγόνια που μεγαλώνουν με έντονη την παρουσία των παππούδων και των γιαγιάδων δεν σταματούν εδώ. Ο χρόνος που περνούν μαζί είναι πολύτιμος, αφού αποκομίζουν την επίγνωση του ποιοι είναι και από πού προέρχονται. Μαθαίνουν, δηλαδή, τις ρίζες τους και αυτό μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη μετέπειτα ανάπτυξη και εξέλιξή τους. Είναι σημαντικό για όλους μας να γνωρίζουμε το «οικογενειακό μας δέντρο», καθώς και το προσωπικό μας ιστορικό.
Τα «κατά»

Μπορεί να ακούγεται ιδανικό το να μεγαλώνουν οι γονείς μας το παιδί που φέραμε στη ζωή, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι πάντα έτσι. Έρευνες έχουν αναδείξει προβλήματα που προκύπτουν από την παρεμβατικότητα των παππούδων στην ανατροφή των παιδιών. Η «κοινή γραμμή» στην ανατροφή που χρειάζεται να ακολουθούν οι γονείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, είναι σημαντική, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Πολλοί παππούδες και γιαγιάδες διαφωνούν με τον τρόπο που κάποιοι κανόνες εφαρμόζονται από τους γονείς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τους τροποποιούν ή ακόμα και να τους αλλάζουν τελείως. Λογικό επακόλουθο είναι το παιδί να μπερδεύεται, μην ξέροντας ποιον κανόνα να ακολουθήσει ή ποιο είναι τελικά το πρόσωπο αναφοράς στην οικογένειά του, και τελικά να επιλέγει και να ακολουθεί αυτόν που ανταποκρίνεται στις δικές του επιθυμίες.
Πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλα τα μέλη της οικογένειας ότι η συμμετοχή του παππού και της γιαγιάς στο μεγάλωμα των εγγονιών τους είναι εθελοντική. Η υποχρεωτική ανάθεση ενός ρόλου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα.
Χρειάζεται, λοιπόν, πρώτα οι γονείς να εξετάσουν την ικανότητά τους σε όλα τα επίπεδα (την προθυμία του παππού και της γιαγιάς, την κατάσταση της υγείας τους, τη διάθεσή τους να συνεργαστούν με τους γονείς κ.ο.κ.) πριν τους αναθέσουν έναν τόσο σημαντικό ρόλο. Άλλωστε, η συμβολή τους στην ανατροφή των εγγονιών τους μπορεί να γίνει και με άλλον τρόπο, όπως με την εξιστόρηση μιας πραγματικής ιστορίας, ενός παλιού παραμυθιού ή με την εκμάθηση ενός παιχνιδιού που έπαιζαν οι ίδιοι στην παιδική τους ηλικία. Στα παιδιά αρέσει να ακούνε ιστορίες, να «ταξιδεύουν» σε άλλους κόσμους και να μαθαίνουν καινούργια πράγματα. Έτσι, οι παππούδες και οι γιαγιάδες συμμετέχουν ενεργά στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των εγγονιών τους.
Είναι υποχρεωμένοι οι παπούδες-γιαγιάδες να... βοηθάνε;
Όπως προαναφέραμε, οι παππούδες-γιαγιάδες δεν είναι υποχρεωμένοι να... «θυσιάζονται» για τα παιδιά τους και, κατ’ επέκταση, για τα εγγόνια τους। Ό,τι κάνουν, το κάνουν από περίσσια αγάπη - και μάλιστα, αρκετά συχνά, χωρίς αναγνώριση. Ο ρόλος τους και η συμβολή τους στο μεγάλωμα των εγγονιών τους είναι προαιρετικά και όχι υποχρεωτικά. Στην Αγγλία, μάλιστα, παππούδες και γιαγιάδες έκαναν τη δική τους «επανάσταση». Δημιούργησαν μια ιστοσελίδα (www. grannynet.co.uk) μέσα από την οποία... διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Μ’ αυτό τον τρόπο, θέλουν να γνωστοποιήσουν πως η παρουσία τους στις οικογένειες των παιδιών τους και η συμμετοχή τους στο μεγάλωμα των εγγονιών τους δεν είναι αυτονόητα. Μοναδική τους αποστολή δεν είναι να επωμιστούν τη φροντίδα, το τάισμα, το διάβασμα και τη διαπαιδαγώγηση των εγγονιών τους, αλλά να απολαύσουν τα χρόνια που τους απομένουν και να ξεκουραστούν. Κάτι ανάλογο συνέβη και στην Ισπανία, όπου το baby sitting από τους παππούδες έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, καθώς υπολογίζεται ότι το 50% των γιαγιάδων αναλαμβάνει καθημερινά τη φροντίδα των παιδιών τις ώρες που οι γονείς εργάζονται, ενώ ένας στους οκτώ υπερηλίκους απασχολείται για περισσότερες από εννέα ώρες την ημέρα με το εγγόνι του. Εκεί, τον περασμένο Σεπτέμβριο οι γιαγιάδες και οι παππούδες κατέβηκαν σε πορεία, για να διεκδικήσουν μεγαλύτερη πρόνοια από το κράτος σε ό,τι αφορά τη φύλαξη των παιδιών, ώστε να μην είναι αναγκασμένοι να κρατούν εκείνοι σε καθημερινή βάση τα εγγόνια τους όταν οι γονείς εργάζονται.

kids।in.gr

Τι μαθαίνουμε από τα νήπια

Είναι τρυφερά, γεμάτα φαντασία και λένε τις πιο έξυπνες ατάκες. Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας είναι η καλύτερη παρέα, γιατί μαζί τους δεν βαριέσαι ποτέ!
της Ελένης Καραγιάννη
Νήπια। Τόσο ιδιαίτερα, χαρισματικά και μοναδικά πλάσματα! Ας ξεχάσουμε, λοιπόν, τις γκρίνιες, τα κλάματα και τις υστερίες τους και ας αγαπήσουμε το χιούμορ, την προσωπικότητα και την ενέργειά τους. Γιατί υπάρχουν πραγματικά πολλοί λόγοι που τα κάνουν αξιαγάπητα. Όπως οι παρακάτω:


Αγαπούν την περιπέτεια
Για τα νήπια, ο κόσμος όλος είναι μια μεγάλη περιπέτεια. Με εκπλήξεις, κινδύνους και μοναδικές εμπειρίες. Ο γιος της φίλης μου, ο μικρός Νικολάκης, κάθε φορά που έβλεπε ένα αεροπλάνο να προσγειώνεται μας έλεγε πως το κατέβασε ο ίδιος με τις μαγικές του δυνάμεις. Τα νήπια «πιστεύουν» πως είναι ικανά για τα πάντα. Να σκαρφαλώσουν στο φεγγάρι, να πετάξουν πάνω από τον ωκεανό, να περπατήσουν στον τοίχο, να ανοίξουν λαγούμια στη γη. Και αυτή η πίστη τους για το αδύνατο είναι που τους χαρίζει αυτή τη μαγεία. Τα νήπια είναι φυσικοί ορειβάτες. Σε νεαρή ηλικία θα βάλουν ως στόχο την κατάκτηση της κορυφής του καναπέ και, όταν αυτή θα έχει κατακτηθεί, θα βάλουν μπρος να κατακτήσουν τους πάγκους, τα τραπέζια και οτιδήποτε άλλο φαίνεται σε εμάς ακατόρθωτο.

Είναι δημιουργικά
Μόλις χτίσουν ένα κάστρο, αμέσως το γκρεμίζουν και φτιάχνουν ένα νησάκι. Δεν τους αρέσει; Το καταστρέφουν και φτιάχνουν ένα σπίτι με πόρτες, παράθυρα, αλλά και ειδική πορτούλα για το γάτο, σαν αυτό που βλέπουν στα κινούμενα σχέδια. Αν είσαι τυχερός, θα μπορέσεις να «κλέψεις» μια υπέροχη ζωγραφιά του πριν τη σκίσει, την καταστρέψει ή τη μουτζουρώσει. Εκείνο θα την καταστρέψει, γιατί τη θεωρεί ημιτελή. Γιατί για το νήπιό σας καμιά ζωγραφιά δεν είναι τόσο ωραία ή τόσο μεγάλη, ώστε να χωρέσει το μεγαλείο της δημιουργικότητάς του.

Είναι αποφασιστικά και ανεξάρτητα
Κάποιες φορές είναι τόσο ανεξάρτητα που δεν δέχονται να τα ταΐσεις ή να τα ντύσεις ή να τα βοηθήσεις ακόμα και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί, καθώς περνάει ο καιρός, τα νήπια μαθαίνουν να παίρνουν απλές αποφάσεις. Είναι εντυπωσιακό το πώς αναπτύσσουν μέρα με τη μέρα την προσωπικότητά τους. Θέλουν μόνο αγγούρι στη σαλάτα τους και όχι κάππαρη. Δε θέλουν τίποτε πράσινο στο πιάτο τους. Πατάτες τρώνε μόνο χωρίς το κρέας, και το ψάρι το θέλουν μόνο ψητό. Ένα πρωί η Μαργαρίτα ξύπνησε και είπε πως θα φοράει μόνο ροζ. Και το έκανε. Για έναν ολόκληρο χρόνο δεν φόρεσε κανένα άλλο χρώμα ούτε στην Barbie της. Κάποιες φορές δείχνουν τόσο σίγουρα, που οι γονείς μπερδεύουν την αποφασιστικότητά τους με το πείσμα. Όμως, οι ψυχολόγοι λένε πως η αποφασιστικότητα είναι το πρώτο βήμα για την ανεξαρτησία τους.

Μας διασκεδάζουν χωρίς να το ξέρουν
Ποιος χρειάζεται την τηλεόραση όταν έχει μπροστά του ένα νήπιο; Κάθε φορά που επισκέπτομαι τον τετράχρονο γιο της φίλης μου, νομίζω πως είμαι σε μια πριβέ προβολή. Αλλάζει συνέχεια ρόλους (κάνει πως κοιμάται, μαγειρεύει, μεταμορφώνεται σε υδραυλικό), δημιουργεί καινούργια σενάρια και μιλάει τουλάχιστον τρεις γλώσσες. Οι δύο ακαταλαβίστικες. Ακόμη περισσότερο διασκεδαστικά είναι όταν τα παρακολουθείς χωρίς να το γνωρίζουν. Η stand-up comedy του νηπίου είναι καλύτερη κι από το πιο δημοφιλές σόου. Ακριβώς επειδή είναι αυθόρμητη.

Κάνουν εύκολα πιστούς φίλους
Αφού περάσουν τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους σε μια σχεδόν «εγωκεντρική» πορεία, στα τρία αρχίζουν και κινητοποιούνται κοινωνικά. Το νήπιο χρειάζεται τον κολλητό του για να παίξει, να του πει τα μυστικά του, να μοιραστεί τα παιχνίδια του, να τσακωθεί. Μοιρασιά, αγάπη, ανταλλαγή, καβγάδες, όλα είναι βήματα προς την ανεξαρτησία αλλά και το χτίσιμο της προσωπικότητάς του.

Κάνουν καλή παρέα
Τα μωρά είναι σίγουρα γλυκά, αλλά δεν είναι και η καλύτερη παρέα. Ενώ η δύναμη της επικοινωνίας ενός νηπίου είναι τεράστια. Στο σούπερ μάρκετ, θα δώσει τη δική του ερμηνεία για τα καταναλωτικά είδη, θα περιπλανηθεί, θα βρει αυτό που του αρέσει. Στο αυτοκίνητο, θα περιγράψει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τα πάντα: τις πινακίδες, τη σηματοδότηση, τα παράξενα κτίρια. Στα μάτια του ακόμη και μια λακκούβα με νερό είναι μια μεγάλη θάλασσα, ένα κακό οδόστρωμα ένα τραμπολίνο. Τα νήπια μπορούν να μεταμορφώσουν μια απλή βόλτα στο περίπτερο σε ένα μαγικό ταξίδι φαντασίας.

Είναι βοηθητικά
Εντάξει, ίσως όχι το δικό σας, αλλά υπάρχει πιο όμορφη σκηνή από ένα τρίχρονο κοριτσάκι που προσπαθεί να μιμηθεί τη μαμά του πλένοντας την κούκλα της; Ή που σου φέρνει το τηλεκοντρόλ όταν εσύ βαριέσαι να σηκωθείς; Επίσης, τα νήπια είναι τρυφερά και στοργικά και ανταποδίδουν εύκολα την αγάπη που έχουν λάβει από τους γύρω τους.

Έχουν φαντασία
Για εσάς, το συρτάρι της κουζίνας περιέχει απλώς μαχαιροπίρουνα. Για το νήπιο, πρόκειται για έναν κόσμο γεμάτο καινούργια, μαγικά εργαλεία. Το πιρούνι είναι μια τσουγκράνα, και δύο μαχαίρια μαζί ο έλικας ενός αυτοσχέδιου ελικοπτέρου που πετάει ψηλάαααααα! Τα (τακτοποιημένα) συρτάρια σας είναι τα πρώτα απαγορευμένα σημεία που πάντα κρύβεται ένας καινούργιος θησαυρός. Μια κάλτσα που θα φορέσει στο κεφάλι μεταμορφώνεται σε σκούφο, ένα κασκόλ σας γίνεται κουβέρτα, και ένα ζευγάρι παπούτσια το φοράει στα χέρια και διασχίζει στα τέσσερα το δωμάτιο. Η ζωή μαζί τους δεν είναι ποτέ πληκτική.

Φιλάνε όμορφα
Όταν τους ζητάς φιλάκι, συνήθως δεν θέλουν, άλλωστε όλοι οι ενήλικοι κάποια στιγμή τα «εκβιάζουμε» για φιλάκι. Όταν, όμως, μας φιλήσουν εκείνα για πρώτη φορά, θα το κάνουν με τόση ένταση και χαρά που θα νιώθεις να φουντώνει μέσα σου μια πρωτόγνωρη αγάπη. Που δεν μοιάζει με καμία άλλη.

Είναι γλωσσοπλάστες
«Η μαμά της Κατερίνας κουρεύει μαλλιά και είναι κουρεύτρια», «Κοίτα πόσες πολλές θάλασσες», «Δεν σου δώνω από το παγωτό μου». Η απόλυτη κατάργηση των γλωσσικών κανόνων δείχνει τόσο χαριτωμένη όταν πρόκειται για τα νήπια. Δημιουργούν καινούργιες λέξεις, χρόνους, έννοιες. Η ανάπτυξη της Γλώσσας στο παιδί είναι ένα απόλυτα αυτόνομο πεδίο. Και τόσο πλούσιο σε φαντασία.

Ρωτούν συνέχεια…
… και τα πιο απίθανα πράγματα: «Γιατί οι μύγες πετάνε προς τα πάνω;», «Πού πήγε ο μπαμπάς;», «Γιατί αυτό;», «Γιατί το άλλο;». Για τα νήπια, ο κόσμος των μεγάλων είναι ένας πλανήτης ανεξερεύνητος. Γι’ αυτά, κάθε μέρα είναι ένα βήμα προς τη γνώση και την κατάκτηση. Εμάς, πάλι, στις τόσες αναπάντητες ερωτήσεις μας μας βοηθούν να σκεφτούμε πόσα λίγα ξέρουμε για το θαύμα που λέγεται ζωή.

Τους αρέσει το διάβασμα
Αν οι ερωτήσεις βοηθούν τα νήπια να καταλάβουν τον κόσμο, το διάβασμα τους ανοίγει τις πόρτες για να μπουν σε έναν καινούργιο κόσμο: αυτόν της φαντασίας. Ακόμη κι αν δεν ξέρουν να διαβάζουν, συγκεντρώνονται με έναν τρόπο μοναδικό στις εικόνες. Σε ορισμένα αρέσει να κάθονται και να ακούν, και σε άλλα να παρεμβαίνουν στις εικόνες. Όπως και να έχει, το διάβασμα είναι για τα νήπια δημιουργικότητα, φαντασία, επικοινωνία.

Σκαλίζουν τη μύτη τους
«Κοίτα, μαμά, από τη σπηλιά έβγαλα μια μεγάλη μαμούνα». Ναι, είναι μια συνήθειά τους που μας εκνευρίζει, όμως τα ίδια τη θεωρούν μεγαλειώδη. Το ίδιο και τους «θησαυρούς» που ανακαλύπτουν μέσα της.

Είναι ειλικρινή και δεν κρατούν μυστικά
Πολύ απλά, γιατί δεν πιστεύουν σε αυτά. Από ένα νήπιο δεν μπορείς να πάρεις ποτέ τίποτε εκβιαστικά. Θα πάρεις αυτό ακριβώς που νιώθει. Είναι ευτυχισμένο; Θα γελάει. Το μάλωσες; Θα σου θυμώσει. Μυρίζει το στόμα της γιαγιάς; Δεν θα τη φιλήσει. Τα νήπια είναι αυτό ακριβώς που νιώθουν, και αυτό τα κάνει αξιολάτρευτα.

Η ζωή μαζί τους είναι απρόβλεπτη
Και γι’ αυτό καθόλου βαρετή. Τη μια μέρα θέλουν ένα κίτρινο μπουφάν, την άλλη δεν μπορούν να δουν το κίτρινο ούτε σε καλαμπόκι στο πιάτο τους. Σήμερα αγαπούν το αρκούδι τους, αύριο το πετάνε από το παράθυρο. Τη μια ανακαλύπτουν το παγωτό, την επόμενη στιγμή το πετάνε κάτω.

Είναι γεμάτα ζωντάνια
Τα νήπια είναι η ενσάρκωση της ενεργητικότητας. Ξυπνούν στις 6.00 το πρωί, περπατούν, τρέχουν, πηδάνε, παίζουν, και συγχρόνως μιλούν, καβγαδίζουν. Ίσως κάποιες φορές νιώθετε εξαντλημένες, αλλά τα παιδιά λειτουργούν και σαν φορτιστές μπαταρίας. Σκεφτήκατε ποτέ πώς είχατε όλη αυτή την ενέργεια; Δεν υπάρχουν πιο θετικά πλάσματα από τα νήπια.

Αλλάζουν γνώμη πολύ εύκολα
«Θέλεις να παίξεις με τη Μαριάνα;», «Όχι, θέλω να παίξω με τη Μαριάννα». «Θέλεις παγωτό;», «Όχι, ναι». Αποφασίζουν να κάνουν κάτι, και στα επόμενα δευτερόλεπτα που κάτι άλλο θα τραβήξει την προσοχή τους, θα αλλάξουν γνώμη και θα θελήσουν να ασχοληθούν με αυτό. Το κάθε ερέθισμα αποτελεί μια νέα πρόκληση για αυτά.
kids।in.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Εκπαιδευτικά προγράμματα, για τα Σαββατοκύριακα και τις ημέρες των σχολικών διακοπών

4 & 5 Ιουνίου 2011: "Αφιέρωμα στο καλοκαίρι" για παιδιά 3-12 χρόνων

Καλοκαιρινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα 16 Ιουνίου - 8 Ιουλίου 2011

Προγράμματα Ιουνίου 2011 για παιδιά 3-6 χρόνων

Προγράμματα Ιουνίου 2011 για παιδιά 7-12 χρόνων

Για περισσότερες πληροφορίες στο:
http://www.hcm.gr/


2.5.11

Όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα: Ελπίδες διάγνωσης του αυτισμού από τον 12ο μήνα

Λονδίνο
Κάνοντας στους γονείς μερικές απλές ερωτήσεις για το παιδί, οι παιδίατροι μπορούν κατά τη διάρκεια του γενικού check-up στον 12ο μήνα, να εντοπίσουν πρώιμες ενδείξεις αυτισμού, υποστηρίζουν Αμερικανοί επιστήμονες.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Journal of Pediatrics, ο αυτισμός που συνήθως γίνεται αντιληπτός μετά τον τρίτο χρόνο ζωής του παιδιού, μπορεί τώρα να εντοπιστεί ήδη από τον 12ο μήνα από τις απαντήσεις που δίνουν οι γονείς σε ερωτήσεις του παιδίατρου σχετικά με την οπτική επαφή, την αντίληψη των ήχων, των λέξεων και των χειρονομιών.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο μελέτησαν στοιχεία που αφορούσαν περισσότερα από 10.000 βρέφη.

Συγκεκριμένα, εκ των 10.479 βρεφών ηλικίας 12 μηνών, τα 184 δεν είχαν φυσιολογικά αποτελέσματα κατά το ετήσιο check-up και παραπέμφθηκαν για περαιτέρω ιατρική εκτίμηση από την ιατρική ομάδα του πανεπιστημίου.

Μέχρι σήμερα, 32 παιδιά έχουν λάβει προσωρινή ή τελική διάγνωση διαταραχής του φάσματος του αυτισμού και άλλα 101 έχει διαπιστωθεί ότι υποφέρουν από άλλες παθήσεις που περιλαμβάνουν και αναπτυξιακή υστέρηση.

Τα ποσοστά αυτά, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, είναι αναμενόμενα για το πληθυσμιακό δείγμα της έρευνας, υποδεικνύοντας ότι το ερωτηματολόγιο ίσως είναι αποτελεσματικό.

«Δεδομένης της έλλειψης ενός καθολικού ελεγκτικού προγράμματος βρεφών για τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού στον 12ο μήνα, το πρόγραμμά μας θα μπορούσε να υιοθετηθεί από οποιονδήποτε παιδίατρο, χωρίς ουσιαστικά κανένα κόστος, συντελώντας όμως στον εντοπισμό των παιδιών με αναπτυξιακή καθυστέρηση», σημειώνει η επικεφαλής των ερευνητών Δρ Καρεν Πιρς.

«Το σημαντικότερο είναι, ότι οι γονείς θα μπορέσουν να αναζητήσουν την κατάλληλη βοήθεια για το παιδί τους, σε πρωιμότερο στάδιο από ότι σήμερα», τονίζει.

Ο αυτισμός χαρακτηρίζεται από την δυσκολία του ασθενή στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ενώ παρουσιάζει διαβαθμίσεις. Ορισμένοι πάσχοντες καταφέρνουν να ζήσουν μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, ενώ άλλοι διακατέχονται από μαθησιακές δυσκολίες και χρήζουν δια βίου ιατρικής βοήθειας.
Όσο νωρίτερα γίνεται η διάγνωση, τόσο γρηγορότερα αποκτούν πρόσβαση στην κατάλληλη ιατρική βοήθεια.
health.in.gr

30.4.11

Εκδηλώσεις για παιδιά από τους «Δρόμους Ζωής»

Οι «Δρόμοι Ζωής» σας προσκαλούν στην εκδήλωση που διοργανώνουν στις 5, 6, 7 & 8 Μαΐου στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 & Θεσσαλονίκης, Θησείο) με αφορμή τη συμπλήρωση των 10+1 χρόνων λειτουργίας τους.
Έκθεση, εργαστήρια, παιχνίδι, χορός, τραγούδι αλλά και ενημέρωση στην εκδήλωση με αφορμή τα 10+1 χρόνια λειτουργίας στο Γκάζι της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Δρόμοι Ζωής». Τέσσερις ημέρες γεμάτες δημιουργία, προσωπική έκφραση και μοίρασμα.

Ώρες λειτουργίας: 10:00 π.μ.- 20:00 μ.μ. και Κυριακή 10:00 μ.μ. - 14:00 μ.μ.
Χώρος: Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66 & Θεσ/νίκης, Θησείο), Αίθουσα Ισογείου
Εγκαίνια: Πέμπτη 5 Μαΐου, στις 719:00 μ.μ.
Είσοδος Ελεύθερη

Στη διάρκεια του τετραημέρου οι μικροί επισκέπτες θα μπορούν να λάβουν μέρος σε εργαστήρια χορωδίας, ζωγραφικής, κατασκευής φιγούρας Καραγκιόζη, κούκλας, θεατρικού παιχνιδιού, μαγειρικής, μουσικής καθώς και σε εργαστήρια με θέμα το περιβάλλον.

Στον ίδιο χώρο θα εκτίθενται ζωγραφιές των παιδιών που απασχολούνται στο Κέντρο, κούκλες, μάσκες και σκηνικά που έχουν φτιάξει τα ίδια τα παιδιά για τις ανάγκες των παραστάσεων που κατά καιρούς έχουν ανεβάσει, φωτογραφίες από τη λειτουργία του Κέντρου αυτά τα 10+1 χρόνια καθώς και αρχειακό υλικό από εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Επίσης, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τα παιδιά των Δρόμων Ζωής θα παρουσιάσουν χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, θα παίξουν μουσική και θα τραγουδήσει η χορωδία του Κέντρου. Τέλος οι έφηβοι θα ζωγραφίσουν graffiti στον χώρο του αίθριου.

Εθελοντές αλλά και παιδιά του Κέντρου θα υποδέχονται τους επισκέπτες για να μοιραστούν μαζί τους τη χαρά της δημιουργικότητας την Πέμπτη 5, την Παρασκευή 6 και το Σαββάτο 7 (10:00 π.μ. - 20:00 μ.μ.), και την Κυριακή 8 Μαΐου (10:00 π.μ. - 14:00 μ.μ.).

Ειδικά προσκεκλημένοι την Πέμπτη και την Παρασκευή το πρωί θα είναι μαθητές από Δημοτικά σχολεία της περιοχής και τα ίδια απογεύματα παιδιά από άλλες οργανώσεις.

Λίγα λόγια για τους Δρόμους Ζωής…
Οι Δρόμοι Ζωής είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, εγκεκριμένη από το κράτος για το φιλανθρωπικό της έργο. Ιδρύθηκαν από τον Κώστα Βαρλά και την Μάτα (Σταματίνα) Αγγελοπούλου - Βαρλά και απέκτησαν νομική υπόσταση το Μάιο του 2000 (αρ. καταστατικού 524/2000). Άτυπα όμως έχουν ξεκινήσει την δραστηριότητά τους από το 1996.
Οι Δρόμοι Ζωής ασχολούνται με την υποστήριξη παιδιών και οικογενειών τουρκόφωνων Ελλήνων μουσουλμάνων της Θράκης και οικονομικών μεταναστών που ζουν κυρίως στο Γκάζι και στην ευρύτερη περιοχή (Βοτανικού και Μεταξουργείου).
Το κύριο πρόβλημα των συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων είναι ότι λόγω αναλφαβητισμού των γονέων ή για τους μετανάστες η έλλειψη γνώση της ελληνικής γλώσσας τα παιδιά που η μητρική τους γλώσσα δεν είναι ελληνική έχουν μαθησιακές ιδιαιτερότητες που τα δυσκολεύουν στα μαθήματα του σχολείου. Σε συνδυασμό με την κουλτούρα, τα ήθη και έθιμα σε πολλές δε περιπτώσεις και την οικονομική ανέχεια, βιώνουν λιγότερο ή περισσότερο συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού.
Το 1996 που πρωτοξεκίνησε άτυπα η προσπάθεια πολλά παιδιά δεν ολοκλήρωναν το Δημοτικό και ήταν σχεδόν απαγορευτική η συμμετοχή τους στο Γυμνάσιο. Σήμερα με την υποστηρικτική διδασκαλία των εθελοντών οι Δρόμοι Ζωής έχουν καταφέρει να έχουν στο Κέντρο Επικοινωνίας παιδιά που τελειώνουν το Λύκειο. Η δράση όμως δεν σταματάει εκεί. Το Κέντρο φιλοξενεί μια ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης των μητέρων που στηρίζεται κι αυτή από εθελοντές ψυχολόγους. Επιπλέον έχουν κατά καιρούς διοργανώσει ομαδικούς εμβολιασμούς των παιδιών σε συνεργασία με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις, ενημερώσεις για διάφορα θέματα υγείας (AIDS κ.λπ.). Τα παιδιά και οι έφηβοι ωθούνται να αναπτύξουν τις δημιουργικές τους ικανότητες και το λόγο μέσα από το θέατρο, τον αθλητισμό, τη ζωγραφική, τη μουσική και τις κατασκευές.
Η κύρια ιδιαιτερότητα των Δρόμων Ζωής βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός ότι είναι μια οργάνωση αποκλειστικά βασισμένη στον εθελοντισμό. Αριθμούν 170 ενεργούς εθελοντές που ασχολούνται με την υποστήριξη πάνω από 85 παιδιών και των οικογενειών τους. Για την επιτυχία τους σ' αυτόν τον τομέα, βραβεύτηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον έπαινο "Νησίδες Ποιότητας Συλλογικής Δράσης" σε έναν διαγωνισμό που συνδιοργάνωσαν η "Κίνηση πολιτών για μια ανοικτή κοινωνία" και το "Σώμα Ελληνίδων Οδηγών" τον Νοέμβριο του 2001.
Σε όλη την διάρκεια της δραστηριοποίησής τους, οι Δρόμοι Ζωής, προσπαθούν να βρίσκονται δίπλα στις οικογένειες, στηρίζοντας τις πιο ευπαθείς και με υλικό τρόπο. Από τις αρχές του 2010, και μέσα στo πλαίσιo της αμείλικτης οικονομικής κρίσης, η δραστηριότητα αυτή, πήρε πιο συγκεκριμένη μορφή, κάτω από το πρόγραμμα «Φροντίδα». Μέσα από την «Φροντίδα» και με την στήριξη και τις προσφορές ενός ευρύτερου κοινωνικού ιστού, περίπου 20 οικογένειες, λαμβάνουν μια συστηματική στήριξη με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, ανά τακτά χρονικά διαστήματα.



20.4.11

Για το Πάσχα των παιδιών

Δραστηριότητες μουσείων και ιδρυμάτων για την Μ. Εβδομάδα και τις πασχαλινές αργίες
Τέσσερα Μουσεία, Ιδρύματα και μια κουκλοθεατρική ομάδα προτείνουν, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες για παιδιά την Μεγάλη Εβδομάδα αλλά και την επόμενη εβδομάδα που τα σχολεία αργούν. Στον Ελληνικό Κόσμο, το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης το Παιδικό Μουσείο, το Μουσείο Συναισθημάτων και την Παραμυθοχώρα τα παιδιά μπορούν να απασχοληθούν δημιουργικά μέσα από προγράμματα που σχετίζονται με τις ημέρες του Πάσχα.

Συγκεκριμένα:
Ελληνικός Κόσμος

Μ. Τετάρτη 20 Απριλίου
«Κάθε Πάσχα μια ευχή» είναι το έκτακτο πρόγραμμα του Ελληνικού Κόσμου, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχεδιασμένο με σκοπό να ανακαλύψουν τα παιδιά, μέσα από το παιχνίδι και τις πασχαλινές δημιουργίες, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας που συνδέονται με τη γιορτή του Πάσχα. Στη διάρκεια του προγράμματος τα παιδιά θα συνεργαστούν και θα εκφραστούν δημιουργικά μέσα από πασχαλινές κατασκευές
Για παιδιά Νηπιαγωγείου και μαθητές Δημοτικού (5-12 ετών)
Ώρα: 12
Ελληνικός Κόσμος
Πειραιώς 254, Τηλέφωνο επικοινωνίας: 212 254 0000, κωδικός 0600
Κόστος συμμετοχής: 8,50 ευρώ

Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης
Με τη βοήθεια υπευθύνων ειδικευμένων σε θέματα τέχνης τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν στο εργαστήριο του Μουσείου, με ποικίλα υλικά και τεχνικές ζωγραφικής και να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους αναπτύσσοντας συγκεκριμένα θέματα.

Μ. Τετάρτη 20 Απριλίου
Θέλω να τσουγκρίσω πασχαλινά αυγά... με τον Πικάσο
Για παιδιά Γ΄ - Στ΄ Δημοτικού (΄Ώρες 10.30 π. μ. – 12.30 μ. μ.).
Τρίτη 26 Απριλίου
Θέλω να…γευματίσω το Πάσχα… με τον Ακριθάκη

Πέμπτη 28 Απριλίου
Θέλω να…τρέξω σε ένα ανθισμένο λιβάδι…με τον Πόλοκ
Για παιδιά Νηπιαγωγείου, Α΄και Β΄ Δημοτικού (΄Ώρες 10.30 π. μ. – 12.30 μ. μ.).

Τετάρτη 27 Απριλίου
Θέλω να…γευματίσω το Πάσχα… με τον Ακριθάκη

Παρασκευή 29 Απριλίου
Θέλω να…τρέξω σε ένα ανθισμένο λιβάδι…με τον Πόλοκ
Για παιδιά Γ΄ - Στ΄ Δημοτικού (΄Ώρες 10.30 π. μ. – 12.30 μ. μ.).

Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης
Κόδρου 9, Πλάκα τηλ: 210-3312621

Παιδικό Μουσείο
Ποικίλες εκδηλώσεις πασχαλινών κατασκευών και στο Παιδικό Μουσείο σε συνεργασία με το δήμο Αθηναίων.
Μ. Τετάρτη
«Κηροπήγια για το Πάσχα» (για παιδιά 3-6 χρόνων) Η Μεγάλη Εβδομάδα έχει ξεκινήσει και οι λαμπάδες σπίτι έχουν αποκτήσει. Τα παιδιά κατασκευάζουν τα δικά τους χειροποίητα κηροπήγια για να στολίσουν τις λαμπάδες τους μέσα στο χώρο τους.
«Το φαναράκι της Ανάστασης» (για παιδιά 7-12 χρόνων) Ποια η σημασία του Άγιου Φωτός; Τι συμβολίζει; Τα παιδιά 7-12 ετών ανακαλύπτουν τη σημασία του και στολίζουν το δικό τους φαναράκι για να το μεταφέρουν την ημέρα της Ανάστασης!

Μ. Πέμπτη
«Βάφω τα αυγά» (για παιδιά 3-6 χρόνων) Η παράδοση θέλει τα αυγά του Πάσχα να είναι κόκκινα. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας θα βάλουν τη δική τους πινελιά και με τη φαντασία τους θα ανακαλύψουν εναλλακτικούς τρόπους βαφής των αυγών.
«Αυγά και αυγοδρομίες» (για παιδιά 7-12 χρόνων) Με ποιο τρόπο μπορούμε να βάψουμε τα αυγά χωρίς να ζεστάνουμε το νερό; Τα παιδιά πειραματίζονται πάνω σε έτοιμα βρασμένα αυγά με διάφορους τύπους χρωμάτων ώστε να επιτύχουν τον επιθυμητό στολισμό για το αυγό τους. Κατόπιν επιδίδονται σε έναν αγώνα αυγοδρομίας, με στόχο να σπάσουν όσο λιγότερα αυγά γίνεται.

Μ. Σάββατο
«Στολίδια για τη λαμπάδα μου» (για παιδιά 3-6 χρόνων)
Τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν τα στολίδια της λαμπάδας τους χρησιμοποιώντας μια ποικιλία υλικών όπως σύρμα, φτερά, χαρτιά, πηλό, ύφασμα και τη δημιουργική φαντασία τους!
«Λαμπάδες για το Πάσχα» (για παιδιά 7-12 χρόνων)
Γίνεται Πάσχα χωρίς φως; Τι κάνει μια λαμπάδα πασχαλινή; Τι συμβολίζει το Άγιο Φως της Ανάστασης; Αυτές είναι μερικές μόνο από τις απορίες που θα προβληματίσουν τα παιδιά καθώς θα στολίζουν τη δική τους λαμπάδα για το Πάσχα.

Παιδικό Μουσείο – Πολιτιστικός Οργανισμός του δήμου Αθηναίων
Κυδαθηναίων 14, Πλάκα τηλ: 210-3312995

Μουσείο Συναισθημάτων
Από τις 10 π. μ. έως τη 1 μ. μ. μικροί και μεγάλοι θα μπορούν να ανακαλύψουν παίζοντας τη διαδραστική έκθεση, ενώ στη 1μ. μ. ξεκινάει κάθε μέρα ένα πασχαλινό εργαστήριο. Συγκεκριμένα
Μ. Τετάρτη 20 και Μ. Πέμπτη 21 Απριλίου
«Τα πιο περίεργα αυγά του κόσμου» φτιάχνουν τα παιδιά με τη βοήθεια των δασκάλων τους, καθώς επίσης και το δικό τους παραμύθι.
(Για ενήλικες και παιδιά 5 - 12 ετών, είσοδος: 8 ευρώ)
Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή 26,27,28 και 29 Απριλίου
«Το δέντρο της ΄Άνοιξης». ΄Ένα παραμύθι που θα ανοίξει το δρόμο για το δρόμο της ΄Άνοιξης μικρών και μεγάλων
(Για ενήλικες και παιδιά 5 - 12 ετών, είσοδος: 8 ευρώ)

Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας, Καρατζά 7,
Φιλοπάππου τηλ: 210-9218329

Παραμυθοχώρα
Μνήμες παλιές και καινούργιες ενώνονται μέσα από πασχαλινά έθιμα, τραγούδια και ιστορίες.
Μ. Τετάρτη 20 Απριλίου
Κατασκευή Λαμπάδας (5 μ. μ. - 6μ. μ.) και Θεατρικό - Παραμύθι - Παιχνίδι «Οι Φίλοι του Μικρού Πρίγκιπα» βασισμένο στο αριστούργημα του Ντε Σαιντ Εξυπερύ (5.30 μ. μ. - 6.30 μ. μ.)
Πέμπτη 28 Απριλίου
«Η χρωματούπολη και οι μάγισσες». Παράσταση με κούκλες και θεατρικό παιχνίδι (5μ. μ. -6μ. μ.) και Εργαστήριο ζαχαροπλαστικής: σοκολατένια γλειφιτζούρια (6.30μ. μ. -7.30μ. μ.)
Παρασκευή 29 Απριλίου
«Η Μάγισσα Ρουφήχτρα» του Ευγένιου Τριβιζά. Παράσταση Κουκλοθέατρου από την Κουκλοθεατρική Ομάδα Κιβωτός Μύθων (5μ. μ. -6μ. μ.) Κατασκευή Μάγισσας Ρουφήχτρας (6.30-7.30 μ. μ.)
Σάββατο 30 Απριλίου
«Η χρωματούπολη και οι μάγισσες». Παράσταση με κούκλες και θεατρικό παιχνίδι (11 π. μ. -12) και Εργαστήρι Πηλού (12-1. μ. μ.)

Παραμυθοχώρα, Αναπαύσεως 14 Μετς, τηλ: 210-9216346
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=396675