30.8.10

Η οικογένεια «ασπίδα» απέναντι στις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στα παιδιά-θύματα


Τα παιδιά που έχουν υποστεί εκφοβισμό είναι σε κίνδυνο για συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στο μέλλον. Τα «ανθεκτικά» παιδιά λειτουργούν καλύτερα από ότι θα περίμενε κανείς δεδομένης της εμπειρίας τους ως θύματα εκφοβισμού. Έρευνα μελέτησε το ρόλο των οικογενειών στην προαγωγή της ανθεκτικότητας παιδιών μετά τη θυματοποίηση που είχαν υποστεί στο δημοτικό σχολείο.

1.116 ζευγάρια διδύμων και οι οικογένειές τους αποτέλεσαν το δείγμα της έρευνας. Οι ερευνητές μελέτησαν τις περιγραφές των παιδιών και των μητέρων τους, για να εξετάσουν τη θυματοποίηση κατά τη διάρκεια φοίτησης στο δημοτικό σχολείο, καθώς και τις περιγραφές των μητέρων και των δασκάλων, για να μετρήσουν την προσαρμοστικότητα των παιδιών σε επίπεδο συναισθηματικό και συμπεριφοράς στις ηλικίες 10 έως 12 ετών. Χρησιμοποιήθηκαν οι αναφορές των μητέρων και των συνεντευκτών, για να καταγραφούν προστατευτικοί παράγοντες στην οικογένεια όπως η μητρική ζεστασιά, η ζεστασιά ανάμεσα στα αδέρφια και η θετική ατμόσφαιρα στο σπίτι.

Φάνηκε πως η μητρική ζεστασιά, η ζεστή σχέση ανάμεσα στα αδέρφια και η θετική ατμόσφαιρα στο σπίτι ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες για τα παιδιά που είχαν υποστεί εκφοβισμό σε σχέση με τα παιδιά που δεν είχαν υποστεί εκφοβισμό ως προς την προσαρμογή τους, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε επίπεδο συμπεριφοράς. Από τα δίδυμα παιδιά που είχαν υπάρξει θύματα εκφοβισμού εκείνα που είχαν περισσότερο ζεστή σχέση με τη μητέρα τους είχαν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς. Γενικότερα η μητρική ζεστασιά είχε επίδραση στην προστασία των παιδιών από τις αρνητικές συνέπειες του εκφοβισμού.

Συνεπώς, ζεστές οικογενειακές σχέσεις και θετική οικογενειακή ατμόσφαιρα προστατεύουν τα παιδιά από τις αρνητικές επιπτώσεις του εκφοβισμού. Η ανάδειξη προστατευτικών παραγόντων που προάγουν την ανθεκτικότητα απέναντι στον εκφοβισμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε βελτιωμένες στρατηγικές παρέμβασης στο οικογενειακό περιβάλλον.

L. Bowes, B. Maughan, A. Caspi, T. E. Moffitt, L. Arseneault
Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51, 7, July 2010