29.11.10

Εκπαίδευση... ύπνου. Ένα από τα πρώτα του μαθήματα!

Καθιερώστε μια μικρή καθημερινή τελετουργία για τον ύπνο του μωρού σας τώρα, για να «καθαρίσετε» με τις τσιριμόνιες του στο κρεβάτι μετά...


Κάθε μέρα, εκεί ανάμεσα στις 6 το απόγευμα με 10 το βράδυ είναι, ίσως, οι χειρότερες σας ώρες. Γιατί; Γιατί περνάτε όλο το χρόνο σας προσπαθώντας απεγνωσμένα να ηρεμήσετε και να κοιμίσετε το μωράκι σας. Όλες οι νέες μαμάδες το έχουν βιώσει και ξέρουν τι λέμε. Υπάρχουν, όμως, τρόποι για να μάθει πότε έρχεται η ώρα του ύπνου...

Γύρω στους 2 μήνες της ζωής του, το μωρό είναι έτοιμο να πάρει τα πρώτα «μαθήματα ύπνου». Κάθε βράδυ, την ίδια ώρα, θα κάνετε τις ίδιες κινήσεις, όπως το χαμήλωμα της φωνής και του ηλεκτρικού φωτός. Αυτόματα θα αρχίσει να συνδέει τέτοιες κινήσεις με τον ύπνο και μέχρι τους τρεις μήνες θα έχει μάθει την ώρα του!

Αυτές τις πρώτες λίγες εβδομάδες θα μάθετε και εσείς να αναγνωρίζετε τα σημάδια που δείχνουν ότι το μωρό κουράστηκε και θέλει να κοιμηθεί. Όταν αντιλαμβάνεστε ότι νιώθει κούραση μπορείτε να κάνετε τις κινήσεις που δηλώνουν ότι είναι ώρα για ύπνο. Αρχικά, μπορεί τα αποτελέσματα να μην είναι τα αναμενόμενα. Για παράδειγμα, το βραδινό μπάνιο μπορεί να του προκαλεί εγρήγορση αντί να το χαλαρώνει.

Αν από νωρίς καθιερώσετε μια ρουτίνα ύπνου, πιθανότατα θα αντιμετωπίσετε λιγότερα προβλήματα και κατά τη νηπιακή περίοδο, καθώς το παιδάκι σας και τότε θα συνδέει το μπάνιο, μια ιστορία ή το χαμήλωμα του φωτός με την ώρα του ύπνου.

Στόχος είναι να επαναλαμβάνετε τη ρουτίνα κάθε βράδυ, ώστε να γίνει τρόπος ζωής για το παιδί σας. Προφανώς και θα υπάρξουν εξαιρέσεις από τον κανόνα, όπως η περίοδος των διακοπών ή μια βραδινή έξοδος. Παρ’ όλα αυτά, αν διατηρείτε τη ρουτίνα ακόμη κι όταν δεν κοιμίζετε το παιδί στο σπίτι, θα είναι ευκολότερο να κοιμηθεί.

Μια κανονισμένη ρουτίνα ύπνου θα διευκολύνει τα πράγματα και για το σύντροφό σας, ώστε να περνάει χρόνο με το μωράκι σας, πράγμα ιδιαιτέρως σημαντικό αν θηλάζετε. Η ώρα του μπάνιου και του παραμυθιού πριν κοιμηθεί είναι σπουδαίες ευκαιρίες για να δεθούν ο πατέρας με το παιδί. Δίνοντάς τους κάποιες ιδιαίτερες στιγμές μαζί θα επιτρέψετε στον εαυτό σας ένα μικρό διάλειμμα χαλάρωσης που τόσο χρειάζεστε.

Κάποιοι γονείς ξεκινούν τη ρουτίνα του ύπνου παίζοντας με το παιδί μέχρι να το κουράσουν. Παρόλο που καλό είναι για αρχή, πρέπει να περάσετε ώρα με το παιδί και στο υπνοδωμάτιο πριν πέσει για ύπνο. Διαβάστε του ένα παραμύθι, τραγουδήστε ένα νανούρισμα ή παίξτε ένα ήσυχο παιχνίδι. Ό,τι κι αν κάνετε, ο απώτερος σκοπός είναι να συνδυάσει το παιδί την ιδέα του υπνοδωματίου με την ευχαρίστηση και την ικανοποίηση κι όχι με ένα μέρος που το αφήνουν μόνο του στο τέλος της ημέρας.

Δραστηριότητες που «αποκοιμίζουν»...

Μπορείτε να εντάξετε στη ρουτίνα του ύπνου μια σειρά από δραστηριότητες. Σίγουρα θα βρείτε μόνες σας τις δραστηριότητες που ταιριάζουν στη δική σας περίπτωση. Στο μεταξύ, σας προτείνουμε κάποιες ιδέες.

Ας παίξουμε!
Το διάστημα μεταξύ βραδινού και ύπνου είναι καλή ώρα για παιχνίδι. Το παιδί μπορεί να ενθουσιαστεί για κανένα μισάωρο και να παίξει με έντονο ρυθμό κι έτσι να κουραστεί και να πέσει για ύπνο.

Ένα ζεστό μπανάκι
Μετά το παιχνίδι, μάλλον δε θα θέλει να πάει κατευθείαν για ύπνο. Ένα μπανάκι θα το χαλαρώσει. Δεν είναι απαραίτητο να κάνετε μπάνιο στο παιδί καθημερινά, ωστόσο είναι κάτι που μπορείτε να συμπεριλάβετε στην καθημερινή ρουτίνα, καθώς το βοηθάει να χαλαρώσει.

Ένα «μασαζάκι»
Μετά απ’ όλο αυτό παιχνίδι, το μωράκι σας μπορεί να έχει υπερένταση. Δοκιμάστε ένα χαλαρωτικό μασάζ με απαλές κινήσεις στην πλάτη και στην περιοχή της κοιλιάς. Η ήρεμη ατμόσφαιρα θα το βοηθήσει να χαλαρώσει και η ανακουφιστική αίσθηση του αγγίγματός σας θα του προσφέρει ασφάλεια και θα το κάνει να νυστάξει.

Προπάντων ηρεμία
Παρόλο που το μωράκι σας τουλάχιστον για τους πρώτους έξι μήνες θα ξυπνάει για βραδινό τάισμα, μπορείτε από πολύ νωρίς να του δείξετε τη διαφορά μεταξύ ημέρας και νύχτας. Διατηρήστε ατμόσφαιρα ηρεμίας τη νύχτα, ώστε να αντιλαμβάνεται ότι είναι η ώρα για ύπνο, σε αντίθεση με τη μέρα που είναι η ώρα για δραστηριότητα. Μιλάτε χαμηλόφωνα, χρησιμοποιείτε πορτατίφ κι όχι δυνατά φώτα και προσπαθήστε να αποφύγετε κάθε τύπου ενοχλήσεις.

Κλασικά, νανούρισμα...
Όταν είναι έτοιμο για ύπνο, αφού το ξαπλώσετε στο κρεβατάκι του, διαβάστε του ένα παραμύθι ή τραγουδήστε του ένα νανούρισμα. Η οικειότητα και η απαλότητα της φωνής σας θα το κάνουν να νιώθει ασφάλεια και θα αποβάλλει το συναίσθημα ότι το αφήνουν μόνο του.

Μην ξεχνάτε τα αρκουδάκια
Πολλά μωράκια έχουν ένα αγαπημένο αντικείμενο, όπως μια κουβερτούλα ή ένα μαλακό παιχνίδι. Βάλτε το στην κούνια μαζί του πριν κοιμηθεί. Θα νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια, κυρίως δε αν φεύγετε απ’ το δωμάτιο πριν αποκοιμηθεί.

Πεινάω, μαμά!
Θα περάσει λίγος καιρός πριν κόψει το βραδινό τάισμα. Προσπαθήστε να το ταΐζετε στο ίδιο μέρος κάθε βράδυ. Το ιδανικό θα ήταν δίπλα στο μέρος που κοιμάται. Κάντε όσο το δυνατό λιγότερη φασαρία και μην το αφήσετε να αποκοιμηθεί την ώρα που τρώει, καθώς δε θέλετε να συνδέσει τον ύπνο με το φαγητό. Επιπλέον, σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μετά το τάισμα. Ένα μωρό με κοιλόπονο δεν κοιμάται ποτέ.

Τελευταία λέξη
Το μωρό σας πιθανόν, αφού βγείτε από το δωμάτιο, να κάνει φασαρία για να σας τραβήξει την προσοχή. Μη βιαστείτε να επιστρέψετε. Θα μάθει σύντομα ότι ένα μέρος της ρουτίνας είναι να αποκοιμιέται αφού βγείτε από το δωμάτιο. Αν κλαίει, δείτε αν ηρεμεί μετά από λίγο. Αν συνεχίζει, μπορεί να σημαίνει ότι φοβάται και χρειάζεται ένα καθησυχαστικό χάδι. Αφήνετε ένα φωτάκι ανοιχτό για να μην είναι στο απόλυτο σκοτάδι.

Αλλάγες στο «τυπικό» καθώς μεγαλώνει
Η ρουτίνα που καθιερώνετε με το παιδί σας βοηθάει εξαρχής να μπούνε καλές βάσεις και για τη μετέπειτα περίοδο. Ωστόσο, καθώς το παιδί μεγαλώνει, μπορεί να χρειαστεί να γίνουν αλλαγές.

Νεογέννητα
Τις πρώτες εβδομάδες είναι αδύνατο να καθιερώσετε οποιαδήποτε ρουτίνα. Απλώς χαλαρώστε και αφήστε τα πράγματα να κυλήσουν καθώς ξυπνάει συνεχώς για τάισμα και χάδια.

1-3 μηνών
Μέχρι τους τρεις μήνες ένα είδος ρουτίνας θα έχει καθιερωθεί. Από τις οχτώ εβδομάδες μπορείτε να επισημαίνετε τη διαφορά μεταξύ ημέρας και νύχτας δημιουργώντας ήρεμη ατμόσφαιρα τη νύχτα.

3-6 μηνών
Το μωρό μπορεί να κλαίει περισσότερο όταν το αφήνετε στο κρεβατάκι του τη νύχτα. Αυτό συμβαίνει επειδή καταλαβαίνει ότι φεύγετε χωρίς να μπορεί να αντιληφθεί ότι θα επιστρέψετε και αγχώνεται εξαιτίας του αποχωρισμού. Αν αναστατώνεται όταν φεύγετε, να επιστρέφετε σε τακτά χρονικά διαστήματα για να βλέπει ότι είστε εκεί γύρω.

6-12 μηνών
Από τον έκτο μήνα περίπου τα περισσότερα μωρά μπορούν να κοιμηθούν ολόκληρη τη νύχτα. Από τον ένατο μήνα και μετά καταλαβαίνουν ότι η ώρα του ύπνου είναι μόνο για ύπνο! Κατά πάσα πιθανότητα θα έχει το δικό του δωμάτιο πια. Αν ξυπνάει τη νύχτα, σκεπάστε το και καθησυχάστε το, αλλά μην το σηκώνετε. Στόχος σας είναι να ξανακοιμηθεί από μόνο του.

12 μηνών+
Το ενός χρόνου παιδάκι σας θα είναι πολύ δραστήριο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρόλο που θα κοιμάται μέσα στη μέρα, το βράδυ θα είναι πολύ κουρασμένο και θα του αρέσει η ρουτίνα του ύπνου του, είτε είναι μπάνιο είτε παραμύθι ή ακόμα και κουβεντούλα μαζί σας.

Από πρώτο χέρι...
Ακολουθούν μαρτυρίες και γνώμες μαμάδων από τις δικές τους προσπάθειες να «δρομολογήσουν» τον ύπνο των μωρών τους.
«Ποτέ δε θα ξεχάσω τις προσπάθειές μου να κάνω μπάνιο το γιο μου τις πρώτες εβδομάδες. Απεχθανόταν το νερό, τσίριζε και χτυπιόταν. Ήταν φοβερά αγχωτικό, προσπαθούσα όμως να του επιβάλλω μια ρουτίνα ύπνου από νωρίς. Ο παιδίατρος μού είπε να μην τον πιέζω αλλά να του δώσω χρόνο. Μετά από ένα μήνα όλα ήταν μια χαρά. Χαίρομαι πολύ που τον άκουσα.»

Κλέλια, μητέρα του Χάρη, 8 μηνών
«Η κόρη μου ανυπομονεί για την τελετή του ύπνου της και με ρωτάει αν έχει έρθει η ώρα για το παραμύθι της. Έχει φτάσει στην ηλικία που προσπαθεί βέβαια να επιμηκύνει την ώρα αυτή με άλλο ένα παραμύθι, άλλο ένα χάδι και φιλί. Μερικές φορές καταφέρνει να την επιμηκύνει ακόμη και είκοσι λεπτά. Δεν παραπονιέμαι όμως, γιατί συνήθως κοιμάται κατευθείαν.»

Σωτηρία, μητέρα της Άννας, 2 ετών

«Στους έξι μήνες, η κόρη μου συνδέθηκε μ’ ένα περίεργο παιχνίδι που έμοιαζε με πετσέτα. Μέρος της ρουτίνας της ήταν να το τρίβει στο πρόσωπό της. Αν το έχανε, γινόταν χαμός. Το έψαχνα για ώρες. Ευτυχώς, φαίνεται ότι τώρα το ξέχασε.»

Νικολέτα, μητέρα της Χριστίνας, 1 έτους
Επιστημονική επιμέλεια: Άννα Αλημαντήρη, παιδίατρος
http://kids.in.gr/kid-related/health/article/?aid=5440128